Jacob Böhmen

Jakub Boehme (1575-1624), jeden z najgłośniejszych mistyków i teozofów niemieckich, urodzony w Łużycach Górnych, szewc i samouk, który, nauczywszy się czytać, nie znał, podobno, innej książki prócz Pisma św. Wiódł życie nader bogobojne, pełne prostoty i prawdy. Nawiedzany kilkakrotnie w życiu jakimś nadprzyrodzonym nakazem pisania, utworzył cały szereg dzieł, składający się na całkowity systemat mistyczno-religijny o podkładzie racjonalistyczno-protestanckim. Krytyka później dopiero zwróciła uwagę na te prace, zaś filozofowie niemieccy Jacobi i Hegel położyli go nawet na czele nowożytnej filozofji niemieckiej.

Nota pochodzi z oryginalnego wydania z 1922 roku [Warszawa, „Księgarnia Filozoficzna”].

Obok zamieszczamy niemiecki oryginał Boehmego na przemian z jego polskim przekładem.

Można zapoznać się z ciągłym tekstem oryginału i polskiego przekładu.

MYSTERIUM PANSOPHICUM

oder

Gründlicher Bericht von dem Irdischen und Himmlischen MYSTERIO,

wie die in einander stehen, und wie in dem Irdischen das Himmlische offenbaret werde:

verfasset in neun Texte.

Da dann Babel, die große Stadt auf Erden, mit ihrer Gewalt und Wundern zu sehen ist, warum Babel ist erboren, und woraus; allda der Antichrist soll bloß stehen.

MYSTERIUM PANSOPHICUM

ALBO

GRUNTOWNE OZNAJMIENIE MYSTERIUM ZIEMSKIEGO I NIEBIESKIEGO

jak one jedno w drugim zawarte i jak w ziemskim niebieskie jawnem się stanie:

ułożone w dziewięć tekstów.

Tu tedy Babel, wielki gród na ziemi, z jej przemocą i dziwami do obaczenia: skąd Babel się zrodziła i dla czego w niej Antychryst ma sam pozostać.

Eine ganz wunderliche Offenbarung,

genommen aus dem hochsten Arcano.

Worinnen ganz offenbar stehet, was die Turba aller Wesen sei.

Geschrieben den Kindern Gottes, welche durch eine solche Warnung aus der brennenden Babel werden fliehen, und aus der Turba sollen zu Kindern Gottes erboren werden.

Alles ganz ernstlich und treulich gegeben aus Erkenntnis des großen Mysterii

von

Jacob Böhmen,

im Jahr 1620 den 8 Mai.

Całkiem przedziwne objawienie,

wyjęte z ARCANUM najwyższego.

Skąd jasnem zupełnie, czem jest Turba wszech istot.

Dla dzieci Boga napisane, które przez to ostrzeżenie uskoczą z płonącej Babel, i z TURBY, jako dzieci Boże, winny się odrodzić.

Wszystko całkiem poważnie i wiernie podane z wiedzy wielkiego mysterium

przez

Jakóba Böhmen

w roku 1620, maja 8-go.

Der Erste Text.

Summarien.

1. Der Ewige Verstand der Magia, machet in sich, da nichts ist

TEKST PIERWSZY

Summarium.

1. Wieczysty rozum Magji, czyni w sobie, gdy jest niczem.

1. Der Ungrund ist ein ewig Nichts, und machet aber einen ewigen Anfang, als eine Sucht; denn das Nichts ist eine Sucht nach etwas: und da doch auch nichts ist, das etwas gebe; sondern die Sucht ist selber das Geben dessen, das doch auch nichts ist als bloß eine begehrende Sucht. Und das ist der ewige Verstand der Magiae, welche in sich machet, da nichts ist; sie machet aus nichts etwas, und das nur in sich selber, und da doch dieselbe Sucht auch ein Nichts ist, als nur bloß ein Wille. Er hat nichts, und ist auch nichts, das ihm etwas gebe, und hat auch keine Stätte, da er sich finde oder hinlege.

1. NIEZGŁĘBIONOŚĆ jest wieczystem Niczem, czyni atoli wieczysty początek, jako poszukiwanie. Nic tedy jest poszukiwaniem Czegoś; i nie iżby to Nic dawało coś, lecz poszukiwanie samo jest daniną tego, co również jest niczem, jedno pożądającem szukaniem. I ten jest wieczysty zaczyn Magji, która w sobie czyni, gdy niemasz nic. Czyni ona z niczego coś, i to jedynie w sobie samej; i to również szukanie jest niczem, jedno Wolą. Nie ma ona nic i nie masz nic, coby jej coś dawało; i nie ma również miejsca, gdzie by się znajdowała lub gdzieby spoczęła.

Der Zweite Text.

Summarien.

1. Im Nichts ist eine Sucht, die in ihr den Willen zu Etwas machet. 2. Der Wille aber, ist ein Geist und ein Magus, und wird von der Sucht geursachet; 3. daraus die Natur, und der Geist der Natur zu ersinnen.

TEKST DRUGI

Summarium.

1. W niczem jest poszukiwanie, które czyni w niem wolę ku czemuś. 2. Wola znowu jest duchem i magiem i jest przyczynianą przez szukanie. 3. Stąd do wyrozumienia przyroda i duch przyrody.

1. So denn also eine Sucht im Nichts ist, so machet sie in sich selber den Willen zu etwas, und derselbe Wille ist ein Geist, als ein Gedanke, der gehet aus der Sucht, und ist der Sucht Sucher; denn er findet seine Mutter als die Sucht. Jetzt ist derselbe Wille ein Magus in seiner Mutter; denn er hat etwas gefunden in dem Nichts, als seine Mutter, und so er dann seine Mutter funden hat, so hat er jetzt eine Stätte seiner Wohnung.

1. Tak tedy, gdy poszukiwanie jest w niczem, czyni ono sobie samemu wolę ku czemuś, i wola ta jest duchem, jako myśl, idąca z poszukiwania, i poszukiwanie jest poszukującym, znajduje tedy macierz swoję, jako poszukiwanie. I oto teraz jest wola tu magiem w swej macierzy, znalazła bowiem coś w niczem, jako macierz swoję, a gdy znalazła tedy macierz swoję, ma więc już teraz miejsce zamieszkania.

2. Und verstehet hierinnen, wie der Wille ein Geist ist, und ein andres als die begehrende Sucht. Denn der Wille ist ein unempfindlich und unerkenntlich Leben; aber die Sucht wird vom Willen funden, und ist im Wollen ein Wesen. Itzt wird erkannt, daß die Sucht eine Magia ist, und der Wille ein Magus, und daß der Wille größer ist als seine Mutter, die den gibt; denn er ist Herr in der Mutter, und wird die Mutter für stumm erkannt, und der Wille für ein Leben ohne Ursprung; und da doch die Sucht eine Ursach des Willens ist, aber ohne Erkenntnis und Verstand, und der Wille ist der Verstand der Sucht.

2. Stąd wyrozum, jak wola jest duchem, i inną, niż pożądające szukanie. Gdyż wola jest życiem nietkliwem i niepoznawalnem, gdy poszukiwanie będzie przez wolę znachodzonem i jest w woli bytem. Wiemy więc teraz, iż poszukiwanie jest Magją, a wola Magiem, i iż wola jest większa, niż jej macierz, która ją wydaje: jest ona bowiem panem w macierzy, i macierz uznana będzie za niemą, zaś wola za życie bez początka. Tak więc poszukiwanie jest przyczyną woli, atoli bez poznania i bez rozumu, gdy wola jest rozumem szukania.

3. Also geben wir euch in kurzem zu entsinnen die Natur [und den Geist der Natur], was von Ewigkeit ohne Urstand gewesen ist, und befinden also, daß der Wille als der Geist, keine Stätte seiner Ruhe habe; aber die Sucht ist ihre eigene Stätte, und der Wille ist ein Band daran, und wird doch auch nicht ergriffen.

3. Tak tedy masz w krótkości do wyrozumienia Przyrodę i Ducha Przyrody, to, co od wieczności było bez początka; i przejrzysz stąd, iż wola, jako duch, nie ma miejsca pokoju, lecz że poszukiwanie jest jej miejscem właściwem, i że wola jest jego wiązaniem, acz zarazem nie obejmie go.

Der Dritte Text.

Summarien.

1-2. Der Wille ist die Ewige Allmacht, und herrschet über die Sucht, und regieret das Leben der Sucht. 3-4. Der Ewige Willengeist ist Gott.

TEKST TRZECI

Summarium.

1-2. Wola jest wszechmocą wieczystą i panuje nad poszukiwaniem, i włada życiem poszukiwania. 3-4. Wieczysta Wola-Duch jest Bogiem.

1. So denn also der ewige Wille frei ist von der Sucht, aber die Sucht nicht frei von dem Willen, denn der Wille herrschet über die Sucht; so erkennen wir den Willen für eine ewige Allmacht. Denn er hat nichts seinesgleichen, und die Sucht ist zwar ein Bewegen vom Ziehen oder Begehren, aber ohne Verstand, und hat ein Leben, aber ohne Witz.

1. Wieczysta tedy wola wolna od szukania, szukanie atoli nie jest wolne od woli, wola tedy panuje nad szukaniem. Uznajemy tedy wolę jako wszechmoc wieczystą. Nie ma ona bowiem nic sobie równego; i acz poszukiwanie jest ruchem od pociągu albo pożądania, jest ono atoli bez rozumu, i ma życie, atoli bez mądrości.

2. Jetzt regieret der Wille das Leben der Sucht, und tut mit dem, was er will: und ob er etwas tut, so wirds doch nicht erkannt, bis sich dasselbe Wesen mit dem Willen offenbare, daß es ein Wesen werde in des Willens Leben: so wird erkannt, was der Wille hat gemacht.

2. Panuje tedy wola nad życiem szukania i robi z niem, co chce. A gdy zrobi coś, nie będzie to pierwej poznanem, zanim byt sam nie ujawni się z wolą, iż jest on bytem w życiu woli; wtedy będzie wiadomem, co wola zrobiła.

3. Und erkennen also den ewigen Willengeist für Gott, und das regende Leben der Sucht für Natur. Denn es ist nichts ehers, und ist beides ohne Anfang, und ist je eines eine Ursache des andern, und ein ewig Band.

3. Poznajemy tedy, że wieczysta Wola-Duch jest Bogiem, i wytryskające życie szukania – Przyrodą. Nie masz bo nic wcześniejszego, i oboje są bez początka, i jest jedno pra-sprawą drugiego i wiecznym związaniem.

4. Und also ist der Willengeist ein ewig Wissen des Ungrundes, und das Leben der Sucht ein ewig Wesen des Willens.

4. Wola-Duch tedy jest wiedzą wieczystą niezgłębioności, życie zaś poszukiwania wieczystym bytem woli.

Der Vierte Text.

Summarien.

1. Die Sucht ist ein Begehren, 2. und das Begehren ein Anziehen. 3. Der Wille nimmt, da nichts ist, und wird schwanger; 4. gebäret in sich, 5. nämlich ein Wort oder Schall, 6. und eröffnet das verständige Leben der Magiae. 7-8. Der dreifaltige Geist ist sein Meister: das Wort sein Sitz, und stehet in Mitten als ein Herz. 9. So ist Gott und Natur von Ewigkeit.

TEKST CZWARTY

Summarium.

1. Poszukiwanie jest żądzą, 2. i żądza pociągiem. 3. Wola bierze, gdzie nic nie ma, i staje się ciężarną; 4. zradza w sobie. 5. mianowicie, słowo czyli dźwięk, 6. i otwiera pojętne życie Magji. 7-8. Duch potrójny jest kierownikiem jej; Słowo jej siedliskiem i stoi w środku, jako serce. 9. Tak od wieczności jest Bóg i Przyroda.

1. So denn also die Sucht ein Begehren ist, und dasselbe Begehren ein Leben ist, so geht dasselbe begehrende Leben in der Sucht vor sich, und ist immer der Sucht schwanger.

1. Gdy tedy poszukiwanie jest żądzą, a żądza ta jest życiem, to samo pożądające życie idzie przed się w poszukiwanie i jest wciąż poszukiwaniem ciężarne.

2. Und das Begehren ist ein strenges Anziehen und hat doch nichts als sich selber, als die Ewigkeit ohne Grund und zeuchts magisch, als sein Begehren selber zu einer Substanz.

2. I żądza jest pociągiem silnym, a nie ma nic, prócz siebie, prócz wieczności bezdennej, pociąga tedy magicznie, jako własna swa żądza siebie ku substancji.

3. Denn der Wille nimmt jetzt da nichts ist, er ist ein Herr und Besitzer und ist selber kein Wesen und herrschet doch in dem Wesen, und das Wesen machet ihn begehrend, als nämlich des Wesens. Und so er dann in sich begehrend wird, so ist er magisch und schwängert sich selber, als mit Geist ohne Wesen; denn er ist im Urstande nur Geist. Also machet er in seiner Imagination nur Geist und wird des Geistes schwanger, als der ewigen Wissenheit des Ungrundes, in Allmacht des Lebens, ohne Wesen.

3. I gdy bierze oto wola, co jest niczem, jest ona panem i posiadaczem; nie jest ona sama bytem, a jednak panuje w bycie; i byt czyni ją pożądającą, mianowicie, bytu. I gdy jest ona w sobie tak pożądająca, jest tedy magiczna, i zachodzi w ciążę sama sobą, jakoby duchem bez bytu; jest ona bowiem w zasadzie tylko duchem. Tak więc czyni ona w imaginacji swej tylko ducha, i staje się duchem ciężarną, jako wieczystą świadomością bez dna, we wszechmocy życia, bez bytu.

4. Und so er dann schwanger ist, so gehet das Gebären in sich und wohnet in sich selber. Denn des andern Lebens Essenz kann diese Schwängerung nicht fassen und sein Behälter sein. Also muß die Schwängerung in sich gehen und sein eigen Behälter sein, als ein Sohn im ewigen Geist.

4. I gdy więc jest tak ciężarną, idzie poród w siebie i mieszka w sobie samym. Innej bowiem istności życia nie może pojąć ta ciąża, ani być jej mieścidłem. Musi więc ciąża iść w siebie, i być własnem swojem mieścidłem, jako syn w duchu wieczystym.

5. Und weil diese Schwängerung kein Wesen hat, so ists eine Stimme oder Schall, als ein Wort des Geistes und bleibet im Urstande des Geistes, denn es hat sonst keinen Sitz, als nur im Urstande des Geistes.

5. A gdy ciąża ta nie ma bytu, jest ona tedy głosem albo dźwiękiem, jako słowo Ducha, i pozostaje w zasadzie ducha, nie ma bowiem indziej siedliska, jak tylko w zasadzie ducha.

6. Und ist doch ein Wille in diesem Wort, der da will ausgehen in ein Wesen, und derselbe Wille ist des urständlichen Willens Leben, der gehet aus der Schwängerung, als aus dem Munde des Willens aus, in das Leben der Magiae, als in die Natur, und eröffnet das unverständige Leben der Magiae, daß es ein Mysterium ist, da ein Verstand essentialisch inne lieget und bekommt also einen essentialischen Geist, da jede Essenz ein Arcanum oder ein Mysterium ist eines ganzen Wesens und ist also im Begriff, als ein ungründlich Wunder der Ewigkeit, da viel Leben ohne Zahl erboren werden, und ist doch zusammen alles nur ein Wesen.

6. Jest wszakże w Słowie tem wola, która pragnie wyjść do bytu, i wola ta jest życiem woli zasadniczej, która z ciąży, jako z ust woli, wychodzi w życie Magji, jako w Przyrodę, i otwiera niepojęte życie Magji, tak iż jest ono mysterium, w którem wewnątrz spoczywa rozum istnościowo (essentialisch) i powija tym sposobem ducha istnościowego (essentialischen), tak iż każda istność (Essentz) jest arcanum i mysterium całego bytu. I tak ci jest w pojęciu, jako niezgłębiony cud wieczności, z którego życia mnogie bez liczby są zrodzone, a wszystko jednak razem jeden byt.

7. Und der dreifaltige Geist ohne Wesen ist sein Meister und Besitzer, und da er doch das Naturwesen nicht besitzet, denn er wohnet in sich selber.

7. I duch potrójny bez bytu jest jego mistrzem i włodarzem, a jako że nie posiada on bytu-Przyrody, mieszka tedy sam w sobie.

8. Das Wort ist sein Centrum oder Sitz, und stehet inmitten als ein Herz, und der Geist des Worts, welcher im ersten ewigen Willen urständet, eröffnet die Wunder des essentialischen Lebens, daß also zwei Mysteria sind, eines im geistlichen und eines im essentialischen Leben, und wird das Geistleben für Gott erkannt, und auch recht also genannt; und das essentialische Leben für Naturleben, welches keinen Verstand hätte, wenn nicht der Geist oder das Geistleben begehrend wäre. In welchem Begehren das göttliche Wesen, als das ewige Wort und Herz Gottes, immer und von Ewigkeit immer erboren wird, von dem der begehrende Wille ewig ausgeht, als sein Geist in das Naturleben, und eröffnet alldarinnen das Mysterium aus den Essentien und in den Essentien, daß also zwei Leben sind, und auch zwei Wesen, aus und in einem einigen, ewigen, ungründlichen Urstande.

8. Słowo jest jego centrum lub siedliskiem, i stoi w środku, jak serce, a duch Słowa, który pierwszej wieczystej woli jest zaczynem, otwiera cudy życia istnościowego (essentialischen), tak iż dwa są oto mysteria: jedno w Duchu-Życiu i drugie w życiu istnościowem; i Duch-Życie będzie przez nas za Boga uznane i słusznie tak nazwane, życie zaś istnościowe za Życie-Przyrodę, które by zgoła było bezrozumne, gdyby Duch albo duch-życie nie był pożądający: w którem to pożądaniu Byt boży, jako wieczyste Słowo i Serce Boga, od wieków i zawsze jest zradzane, a z niego wola wiecznie pożądająca wychodzi, jako duch jego, w Życie-Przyrodę, i otwiera tam wewnątrz mysterium, z istności i w istnościach, tak że tym sposobem dwa życia, i również dwa byty, są, z jednego i w jednym wieczystym niezgłębionym początku.

9. Und also erkennen wir, was Gott und Natur ist, wie es alles beides von Ewigkeit, ohne einigen Grund und Anfang ist, denn es ist ein immer ewigwährender Anfang. Es anfänget sich immer und von Ewigkeit in Ewigkeit, da keine Zahl ist, denn es ist der Ungrund.

9. Tak tedy poznajemy, czem Bóg jest i Przyroda, jak oboje to od wieczności bez początka i bez końca istnieje, tak iż jest jeden ciągle wiecznie stający się początek: poczyna się on ciągle i od wieczności w wieczność, i nie masz mu liczby, jest przeto niezgłębionością.

Der Fünfte Text.

Summarien.

1. Als Geistleben stehet hinein, und das Naturleben heraus, 2. und wird einer runden Kugel verglichen; 3. daß demnach zwei Principia in Einem Ewigen Urstand sind, 4. und die Ewige Wesenheit erhält es. 5. Gut und Bös urständet von der Imagination in das große Mysterium, 6. wie an den Kreaturen dieser Welt zu sehen ist. 7. Aus dem Spiegel entstehet die Widerwärtigkeit, 8. welche die Kreatur wirket. 9. Mit der Schöpfung ist der Grimm auch beweget worden, 10. welchen die ewige Natur verlassen will.

TEKST PIĄTY

Summarium.

1. Duch-Życie stoi nawewnątrz, Przyroda-Życie nazewnątrz, 2. i mogą być porównane do krągłej kuli; 3. tak iż przez to 2 są zasady w jednym wiecznym Początku, 4. i bytowość odwieczna utrzymuje je. 5. Zło i dobro powstaje z imaginacji czyli wobrazowania się w wielkie mysterium, 6. jak to można widzieć na tworach tego świata. 7. Ze zwierciadła powstaje odraza, 8. którą sprawuje twór. 9. Z tworem ruszyła się również zapalczywość, 10. którą wieczysta Przyroda chce porzucić.

1. So denn also von Ewigkeit zwei Wesen sind gewesen, so können wir nicht sagen, daß eines neben dem andern stehe, und sich fasse, daß eines das ander ergreiffe; und können auch nicht sagen, daß eines außer dem andern stehe, und eine Trennung sei. Nein, sondern also erkennen wir, daß das Geistleben in sich hinein gewandt stehet, und das Naturleben aus sich und vor sich gewandt stehe.

1. Gdy tedy od wieczności były dwa byty, nie możemy o nich powiedzieć, by jeden stał obok drugiego, i by się pojmował, że jeden obejmuje drugi; i nie możemy również powiedzieć, by jeden stał nazewnątrz drugiego i był odłączeniem. Nie: lecz pojmujemy to tak, iż Duch-życie w sobie stoi uszykowany wewnątrz, i Przyroda-Życie z siebie i przed sobą stoi uszykowana.

2. Da wirs denn zusammen einem runden Kugelrade vergleichen, das auf allen Seiten gehet, wie das Rad in Ezechiel andeutet.

2. Przyrównujemy to razem do okrągłej kuli kolistej, która chodzi na wszystkie strony, jak to koło w Ezechielu oznacza.

3. Und ist das Geistleben eine ganze Fülle des Naturlebens, und wird doch nicht ergriffen von dem Naturleben; und das sind zwei Principia in einem ewigen Urstande, da jedes sein Mysterium hat und seine Wirkung. Denn das Naturleben wirket bis zum Feuer, und das Geistleben bis zum Licht der Glorie und Herrlichkeit; da wir denn im Feuer verstehen den Grimm der Verzehrung der Wesenheit der Natur, und im Licht die Gebärung des Wassers, welches dem Feuer die Gewalt nimmt, wie vornen in den Vierzig Fragen von der Seelen gemeldet wird.

3. I Duch-Życie jest całym wypełnieniem Przyrody-Życia, i nie jest jednak przez Przyrodę-Życie objęty; i to są dwa principia w jednym wieczystym początku, a każde ma swe mysterium i swoje działanie. Gdyż oto Przyroda-Życie działa ku ogniowi, i Duch-Życie ku światłu glorji i majestatu; gdzie pod ogniem rozumiemy zapalczywość schłaniania bytowości przyrody, i pod światłem zradzanie się wody, która odbiera ogniowi przemoc, jak to oświadczyliśmy uprzednio w Czterdziestu zagadnieniach o duszy.

4. Und ist uns also erkenntlich eine ewige Wesenheit der Natur, gleich dem Wasser und Feuer, welche also gleichwie ineinander vermenget stehen, da es dann eine lichtblaue Farbe gibt, gleich dem Blitz des Feuers; da es dann eine Gestalt hat, als ein Rubin mit Kristallen in ein Wesen gemenget, oder als gelbe, weiß, rot, blau in dunkel Wasser gemenget, da es als blau in grün ist, da jedes doch seinen Glanz hat und scheinet, und das Wasser also nur ihrem Feuer wehret, daß kein Verzehren allda ist, sondern also ein ewig Wesen in zweien Mysterien ineinander, und doch der Unterschied zweier Prinzipien als zweierlei Leben.

4. Ztąd zrozumiałą nam jest wieczysta bytowość przyrody, podobna wodzie i ogniowi, które tym sposobem jakgdyby wzajem zmieszane ze sobą stoją, co daje wtedy barwę jasno-błękitną, podobną blaskowi ognia; co wtedy ma postać, jak gdyby rubin z kryształem w jedno istnienie zmieszane, albo jak gdy barwa żółta, biała, czerwona i niebieska zmieszane w ciemnej wodzie, zkąd jest ona, jak niebieska w zielonej, acz jednak każda barwa ma swój połysk i lśni się, i woda tym sposobem powściąga jedynie ogień, tak iż niemasz wtedy schłaniania, lecz byt wieczny w dwóch misterjach wzajem, a jednak odróżnienie dwóch zasad, jako podwójne życie.

5. Und also verstehen wir hierinnen das Wesen aller Wesen, und dann, daß es ein magisch Wesen ist, da sich kann ein Wille in dem essentialischen Leben selber schöpfen, und also in eine Geburt treten, und in dem großen Mysterio eine Qual erwecken; sonderlich im Feuerurstand, die zuvor nicht offenbar war, sondern lag im Mysterio als ein Glast in der Vielheit der Farben verborgen, als wir dessen einen Spiegel an Teufeln und an aller Bosheit haben, und auch also erkennen, wovon alle Dinge böse und gut urständen, als nämlich von der Imagination in das große Mysterium, da ein wunderlich essentialisch Leben sich selber gebieret.

5. I tak tedy z tego poznajemy Byt wszech Bytów, iż jest on Bytem magicznym, może tedy wola w życiu istnościowem stwarzać sama i tym sposobem wstępować w zrodzenie i zbudzać jakość (Qual) w wielkiem mysterium; osobliwie w zasadzie pierwotnej ognia, która pierw jawną nie była, lecz spoczywała w mysterjum, jako blask (ein Glast), w mnogości barw ukryty, jak tego mamy zwierciadło na djabłach i na złem wszelkiem; i tym sposobem pojmujemy również, zkąd powstały wszystkie rzeczy złe i dobre, jako to mianowicie: z Imaginacji, z wobrazowania się w wielkie mysterium, zkąd życie istnościowe pełne dziwu samo siebie zrodziło.

6. Als wir dieses eine genungsame Erkenntnis an den Kreaturen dieser Welt haben, als da das göttliche Leben hat das Naturleben einmal erreget und erwecket, wie es hat so wunderliche Kreaturen aus dem essentialischen Mysterio erboren: da man dann also verstehet, wie jede Essentia sei zu einem Mysterio worden, als zu einem Leben und auch weiter verstehet, wie also in dem großen Mysterio eine magische Sucht sei, daß also die Sucht jeder Essentien wieder einen Spiegel mache, sich im Spiegel ersehen und zu erkennen.

6. Gdy mamy już dostateczne poznanie tego na tworach tego świata, jako to: jak zadziwiające twory zrodziła z mysterium istnościowego Przyroda-Życie, skoro ją raz życie boże wznieciło i zbudziło, – rozumiemy tedy, jak każda istność (Essentia) ma się ku mysterium, jako ku jednemu życiu, i również (dalej rozumiemy), jakci w wielkiem mysterium zawarte magiczne poszukiwanie, iż poszukiwanie każdej istności (jeden Essentien) czyni sobie znowu zwierciadło, by się w zwierciadle przejrzeć i rozpoznać.

7. Und da es alsdann die Sucht ergreifet, verstehe den Spiegel, und in seine Imagination führet und befindet, daß es nicht seines Lebens ist. Da dann die Widerwärtigkeit entstehet und der Eckel, daß die Sucht will wegwerfen den Spiegel und kann doch auch nicht; also suchet jetzt die Sucht das Ziel des Anfangs und gehet aus dem Spiegel, so ist der Spiegel zerbrochen und ist die Zerbrechung eine Turba, als ein Sterben des gefaßten Lebens.

7. I uchwytuje je tedy szukanie (rozum: to zwierciadło) i wprowadza je do swej imaginacji, i znajduje, iż nie jest ono zwierciadłem jego życia. Powstaje tedy odraza i wstręt, tak iż poszukiwanie chce odrzucić zwierciadło, a jednak nie może; szuka więc poszukiwanie celu początka i wychodzi ze zwierciadła; zwierciadło kruszy się wtedy, i to jest skruszenie Turby* , jako śmierć ujętego życia.

8. Und ist uns hocherkenntlich, wie daß die Imagination der ewigen Natur also die Turbam mit in der Sucht im Mysterio hat, aber unaufwecklich: die Kreatur, als der Spiegel der Ewigkeit, wecke es denn selber auf, als den Grimm, der in der Ewigkeit im Mysterio verborgen liegt.

8. I zrozumiałem jest dla nas wysoce, jak, przeto że Imaginacja wieczystej przyrody w ten sposób Turbę razem z poszukiwaniem ma w mysterium, atoli w stanie nie zbudzonym, twór, jako zwierciadło wieczności, obudza je sam, jako zapalczywość, która w wieczności w mysterium ukryta spoczywała.

9. Und sehen allhier, als sich die ewige Natur hat einmal mit der Schöpfung der Welt beweget, daß der Grimm ist mit erreget worden und sich auch in Kreaturen offenbaret: Wie man viel böser Tiere, auch Kräuter und Bäume, so wohl Würmer findet, als Kröten, Schlangen und dergleichen. Da die ewige Natur einen Eckel daran träget, und wird die Bosheit und Gift allein in seiner Essenz genähret.

9. I ztąd widzimy, iż, skoro się wieczna przyroda ze stworzeniem świata ruszyła i wznieciła, wznieciła się razem i zapalczywość i jawną się stała w tworach: jak ztąd tyle znajdujesz złych zwierząt, roślin i drzew, również płazów, jak węże, ropuchy i im podobne. W nich wieczysta przyroda dźwiga swą odrazę, i w istności (Essentz) ich jedno złośliwość i jad się syci.

10. Und deshalben suchet auch die ewige Natur das Ziel der Bosheit und will die verlassen; da sie dann in die Turbam, als ins Sterben fället und ist doch kein Sterben, sondern ein Ausspeien ins Mysterium, da die Bosheit mit ihrem Leben soll besonders stehen, als in einer Finsternis: Denn die Natur verläßt sie und überschattet sie, daß sie also in sich selber, als ein bös, giftig und grimmig Mysterium stehet und ist selber seine eigene Magia als eine Sucht der giftigen Angst.

10. I dla tego przyroda wieczysta szuka celu złości i pragnie ją porzucić, i wtedy wpada w Turbę jako w śmierć; nie jest to jednakże śmierć, lecz wymiot w mysterium, gdzie złość ze swem życiem ma zosobna stać, jako w ciemności: zostawia ją tedy Przyroda i zaciemnia, tak iż stoi ona w sobie samej, jako złe, jadowite i zapalczywe mysterium, i jest sama własną swą magją, jako szukanie trwogi jadowitej.

Der Sechste Text.

Summarien.

1-2. Wie Widerwärtigkeit ist in der Kreatur. 3. Daraus urständet aller Gewalt dieser Welt. 4. Die Vielheit suchet das Eine. 5. Dann Ein Herr, soll die ganze Welt regieren, 6. da der Treiber wird gesuchet werden, 7. im 6000ten Jahre, 8. im Tage der vollbrachten Schöpfung, 9. nämlich am 6. Tage, über den Mittag.

TEKST SZÓSTY

Summarium.

1-2. Odraza w tworach. 3. Ztąd zaczyn gwałtu tego świata 4. Wielość szuka jedności, 5. Pan tedy jeden ma panować nad światem, 6. gdy prześladowca będzie poszukiwany, 7. w 6000 roku, 8. w dniu spełnionego stworzenia, 9. mianowicie dnia 6-go, po południu.

1. Als wir uns also entsinnen und erkennen, jetzt finden wir die Widerwärtigkeit aller Wesen, da ja eines des andern Eckel ist, und das andere feindet.

1. Gdy tedy uprzytomnimy to sobie i poznamy, znajdziemy obecnie odrazę wszystkich bytów, gdzie jeden jest wstrętem drugiego, a drugi wrogością.

2. Ein jeder Wille begehret eine Reinigkeit ohne Turba in dem andern Wesen, und hat doch selber die Turbam in sich, und ist auch des andern Eckel. Jetzt fähret die Macht des Größern über das Kleinere, und hält das im Zwang, es entfliehe ihm denn; sonst herrschet das Starke über das Schwache, also laufet das Schwache auch, und suchet das Ziel des Treibers, und will des Zwangs los sein, und wird also von allen Kreaturen das Ziel gesuchet, welches im Mysterio verborgen stehet.

2. Każda bowiem wola pożąda czystości bez turby w drugim bycie, a ma sama turbę w sobie, i jest wstrętem również dla drugiej. I oto wyjeżdża (na harc) siła większego nad mniejszem i trzyma je w przymusie, a ono mu umyka; panuje więc silne nad słabem, wymyka się również słabe, i szuka celu prześladowcy, i chce być wolnem od musu – i tak oto wszystkie twory szukają celu, który jest ukryty w Mysterium.

3. Und also und daher urständet alle Gewalt dieser Welt, daß je eines über das andre herrschet, und ist nicht am Anfang vom höchsten Gut geboten und geordnet worden; sondern ist aus der Turba gewachsen, da es hernach die Natur für ihr Wesen erkannt hat, welches aus ihr geboren ist worden, und hat dem Gesetzte gegeben, sich also im gefasseten Regiment weiter zu gebären: Da dann diese Geburt also ist gestiegen, bis zur Königlichen Regal, und hat forter also den Abgrund gesuchet, als Eines, bis es ist Monarchia worden, als Kaisertum; und da es noch im Steigen ist, und will Eines sein, und nicht Viel: und obs in Viel ist, so will doch der erste Quall, von deme alles erboren ist, über alles herrschen, und will alleine ein Herr sein über alle Regimente.

3. I tak ztąd poczyna się cały gwałt tego świata, iż jedno panuje nad drugiem, a nie było to w początku przez Dobro najwyższe nakazanem ani zarządzonem; lecz urosło jedynie z turby, a gdy potem przyrodę za swój byt uznało, który z niej został zrodzony, i prawu poddało, by dalej tak się w pułku ujmowanym zradzał. I tak to zradzanie urosło w górę aż do regalij królewskich i dalej szukało otchłani, jako jedności, aż stało się monarchją, jako cesarstwo. I wciąż jeszcze jest we wznoszeniu się i pragnie być jednem, nie wielością; a chociaż jest w wielości, to jednak jakość (Qual) pierwsza, z której się wszystko zrodziło, pragnie nad wszystkim panować i być jedynie panem nad wszystkim zastępem.

4. Und dieweil dieselbe Sucht ist im Anfange ein Regiment gewesen, und sich aber in der Zeit nach den Essentien in viel geteilet; so suchet die Vielheit wieder das eine, und wird gewiß erboren in der sechsten Zahl der Krone, als im sechstausenden Jahr in der Figur: nicht am Ende, sondern in der Stunde des Tages, da die Schöpfung der Wunder ist vollendet worden.

4. I ponieważ to samo poszukiwanie początka było jednym zastępem, i z czasem tylko rozdzieliło się podług istności (nach den Essentien) na wielość, szuka tedy znowu wielość JEDNOŚCI, i zrodzi ją niezawodnie w szóstej liczbie koronnej, jako w roku sześćtysiącznym w przenośni: nie w końcu, lecz w porze dnia, kiedy stwarzanie dziwów spełnionem zostanie.

5. Das ist: Da die Wunder der Turbae am Ende stehen, wird ein Herr geboren, der die ganze Welt regieret, aber mit vielen Ämtern.

5. To znaczy: GDY DZIWY TURBY DOJDĄ DO KOŃCA, ZRODZI SIĘ PAN, KTÓRY ZAPANUJE NAD CAŁYM ŚWIATEM, Z WIELOMA ATOLI URZĘDAMI.

6. Und wird allda gesuchet werden die selbst gewachsene Obrigkeit und der Treiber: Denn das Kleinere, welches unten gelegen, ist mit ans Ziel gelaufen. Jetzt scheidet sich ein jedes: Denn es ist am Ziel und ist kein Aufhalten oder Widerrufen.

6. I wtedy poszukiwana będzie zwierzchność, która sama z siebie wyrosła, i gwałtownik; wtedy mniejsze, które było na spodzie, przybieży społem do celu. I oddzieli się wtedy jedno od drugiego: będzie bowiem u celu, i już nie będzie zatrzymania, ani odwołania.

7. Auch so wird die Turba, als der Grimm aller Kreaturen gesuchet. Denn er ist auch mit dem Eckel der Kreaturen ans Ziel gelaufen und wird jetzt offenbar als am Ziel mitten in der Kronenzahl, im sechstausenden Jahre, ein wenig darüber, nicht drunter.

7. I Turba, jako zapalczywość wszech tworów, będzie również szukaną, gdyż ona również z odrazą tworów do celu dobieżała; i stanie się teraz jawną, jako u celu pośród w liczbie koronnej, w 6000-ym roku, nieco pozato, nie poprzed:

8. In dem Tage und Stunde, als die Schöpfung im Mysterio ist vollbracht und ins Mysterium (als ein Spiegel der Ewigkeit) in die Wunder gesetzet worden.

8. W dniu i godzinie, gdy stworzenie w mysterium spełnionem zostanie i do mysterium (jako zwierciadło Wieczności), w dziwy złożonem zostanie.

9. Das ist am sechsten Tage über den Mittag, da stehet das Mysterium mit den Wundern offen, und wird gesehen und erkannt. Da dann die Reinigkeit wird die Turbam austreiben eine Zeit, bis der Anfang ins Ende tritt, alsdann ist das Mysterium ein Wunder in Figuren.

9. Dnia to szóstego po południu zostanie mysterium z dziwami otwarte, widzianem i poznanem będzie. I wtedy czystość wypędzać będzie czas jakiś turbę, aż poki początek nie wstąpi w KONIEC; wtenczas mysterium będzie dziwem w przenośniach.

Der Siebente Text.

Summarien.

1. Eine Magia hat die Andere durch Lust erwecket, 2. wo das Böse mit eröffnet worden. 3. Alles ist ohne Vorbedacht gewachsen, auch die Farben, 4-5. als Blau, Rot, Grün, Gelb; die Weiße gehöret Gott zu. 6. Auch finden wir hierinnen den Baum der Zungen, mit vier Alphabeten, darinnen die Natur-Sprache lieget, als das Erste Alphabet und die Wurzel in allen Sprachen; 7. hernach das Hebräische, 8. Griechische, 9. und Leteinische. 10. Aller Alphabeten Eröffner ist Gottes Geist. 11. Sie urständen von den Farben des großen Mysterii, und teilen sich in 77 Sprachen, 12. wie am Turm zu Babel zu erkennen; 13. wo jede Sprache in sich selber einging, in ihrer eigenen Vernunft; 14-15. daraus die Turba gewachsen ist.

TEKST SIÓDMY

Summarium.

1. Jedna magja zbudziła drugą przez chuć. 2. Zkąd razem otworzyło się zło, 3. Wszystko urosło bez uprzedniego zamysłu, również barwy, 4-5. jako to: niebieska, czerwona, zielona, żółta; biała należy do Boga. 6. Znajdujemy w tem również drzewo z językami, z 4. alfabetami, w których spoczywa język przyrody; 7. stąd hebrajski, 8. grecki, 9. i łaciński, 10. Odźwiernym wszystkich alfabetów jest duch boży, 11. Zapoczątkowują się one z barw wielkiego mysterjum, i dzielą się na 77 języków, 12. jak to widoczne na wieży Babel; 13. gdzie każdy język wstąpił sam w siebie, w rozum swój własny, 14-15. i stąd urosła Turba.

1. So dann im Mysterio der ewigen Natur ist ein solch Arcanum gelegen, davon alle Kreaturen böse und gut sind erboren und geschaffen worden; so erkennen wirs für ein magisch Wesen, da je eine Magia die andere hat durch Lust erwecket, und ins Wesen bracht, als da sich alles Ding hat selber erhöhet, und in den höchsten Gewalt geführet: Dann der Geist Gottes ist kein Macher in der Natur, sondern ein Eröffner und Sucher des Guten.

1. Gdy w Mysterium wieczystej przyrody spoczęło takie arcanum, z którego zrodziły się i stworzone zostały wszystkie twory złe i dobre, uznajemy je tedy za byt magiczny, w którym jedna magja budziła drugą przez chuć, i wnosiła do bytu, gdy rzecz wszelka sama się wywyższała i wprowadzała siebie do przemocy najwyższej. Duch Boży nie jest sprawcą w przyrodzie, lecz tylko otwierającym i poszukującym dobrego.

2. Also hat sich das Böse, als durch magische Sucht immer selber im Mysterio mit gesuchet und gefunden, und ist mit eröffnet worden, ohne Gottes Vorsatz: Dann der Grimm ist eine Strengikeit, und herrschet über das Albere.

2. I tak oto zło, jakoby przez magiczne poszukiwanie, wciąż się samo w mysterium szukało i wraz się znajdowało, i wraz z tem otwieranem zostawało, bez zarządzenia Bożego: zapalczywość tedy jest srogością i panuje nad tem, co prostacze.

3. Also ist alles gewachsen aus seinem eigenen Baume ohne Vorbedacht: Dann der erste Eröffner, als Gott, der hat die Bosheit nicht geordnet zum Regiment: Sondern die Vernunft und Witze, die sollte die Wunder eröffnen, und eine Führerin des Lebens sein. Und entgegnet uns alhier das große Geheimnis, so im Mysterio ist von Ewigkeit gelegen, als das Mysterium mit seinen Farben, welcher vier sind, und die fünfte ist nicht dem Mysterio der Natur eigentümlich; sondern des Mysterii der Gottheit, welche Farbe im Mysterio der Natur als ein lebend Licht leuchtet.

3. Tak tedy wszystko urosło z własnego swego drzewa bez uprzedniego zamysłu: pierwszy bowiem Odźwierny, jako to Bóg, zła nie zarządził do zastępu: lecz tylko rozum i mądrość. Które miały otwierać dziwy i być przewodnikami życia. I tu spotykamy się z wielką tajemnicą, która od wieczności spoczywa w Mysterium, jako to Mysterium ze swemi barwami, które są w liczbie czterech, a piąta mysterium przyrody nie jest właściwą, lecz tylko mysterium Boskości, która to barwa w mysterjum przyrody, jako światło żywotne, świeci.

4. Und sind die Farben, da alles inne lieget, als (1) blau, (2) rot, (3) grün und (4) gelbe, und die fünfte als Weiß, gehöret Gott zu, und hat doch auch ihren Glast in der Natur. Aber sie ist die fünfte Essentia, ein reines unbeflecktes Kind, als im Gold und Silber zu ersinnen ist, sowohl an einem weißen, hellen Crystall-Steine, der auch im Feuer bestehet.

4. I te są barwy, w których wszystko spoczywa, jako to: 1) niebieska, 2) czerwona, 3) zielona i 4) żółta, a piąta, jako biała, należy do Boga, i ma również swój blask i w przyrodzie. Lecz jest ona piątą Essencją, czystym nieskalanem dziecięciem, jak to można poznać na złocie i na srebrze, jak również na białym czystym krysztale górskim, który się nawet w ogniu ostoi.

5. Dann das Feuer ist aller Farben Proba, darinnen dann keine bestehet, als die Weiße, dieweil sie ein Glast von Gottes Majestät ist. (Die schwarze Farbe gehöret nicht ins Mysterium, sondern sie ist der Deckel als Finsternis, da alles innen lieget.)

5. Ogień bowiem jest dla barw wszystkich próbą, i żadna się w nim nie ostoi, prócz białej, dla czego jest ona blaskiem Bożego Majestatu. (Barwa czarna nie należy do mysterium, lecz jest pokrywą, jako ciemność, w której wszystko spoczywa).

6. Auch finden wir hierinnen den Baum der Zungen, als der Sprachen, mit 4 Alphabeten: als eines mit den Charakteren des Mysterii bezeichnet, darinnen die Natursprache lieget, welche in allen Sprachen die Wurzel ist: und wird doch in der Ausgeburt der Vielheit, (oder der vielen Sprachen,) nicht erkannt, als von ihren eigenen Kindern, welchen Verstand das Mysterium selber giebet, denn es ist ein Wunder Gottes. (Dieses Alphabet der Natursprache lieget in der schwarzen Farbe unter allen verborgen, dann die schwarze Farbe gehöret nicht in die Zahl der Farben, sie ist Mysterium, und unverstanden, als nur von dem, der die Natursprache hat, dem sie eröffnet wird von Gottes Geiste.)

6. I odnajdujemy w tem również drzewo mowy ludzkiej, jako to czterech języków, z 4 alfabetami: jako to jeden znakami Mysterium nakreślony, w którym spoczywa język przyrody, a który jest korzeniem wszystkich języków: język ten przy zrodzeniu się wielości (czyli wielu języków) nie jest znany, chyba przez własne jego dzieci, którym rozum mysterium samo daje, gdyż jest on cudem bożym. (Alfabet ten języka przyrody spoczywa w barwie czarnej, ukryty pod wszystkiemi, czarna bowiem barwa nie należy do liczby barw, lecz jest mysterium niepojętem, prócz dla tych, którzy posiadają mowę przyrody, a którym ją duch boży odkrywa).

7. Und das andere Alphabet ist das Hebräische, welches das Mysterium eröffnet, und den Baum mit den Ästen und Zweigen nennet.

7. Drugi zaś alfabet – hebrajski, który otwiera mysterjum i mianuje drzewo z konarami i gałęźmi.

8. Das dritte ist das Giriechische, welches den Baum mit der Frucht und aller Zierde nennet, welches erst recht die Witze ausspricht.

8. Trzeci alfabet – grecki, który mianuje drzewo z owocami i ozdobą wszelką, a który po raz pierwszy przemawia słusznie mądrością.

9. Das vierte ist das Leteinische, da sich viel Völker und Zungen mit behelfen, welches den Baum mit seiner Kraft und Tugend ausspricht.

9. Czwarty alfabet – łaciński, którym posługuje się wiele narodów i języków, a który wyraża drzewo z jego siłą i cnotą.

10. Und das fünfte ist Gottes Geist, der aller Alphabeten Eröffner ist; und dasselbe Alphabet mag kein Mensch erlernen, es eröffne sich dann selber im Menschen-Geiste.

10. I piątym alfabetem jest Duch boży, który jest odźwiernym wszystkich alfabetów. Alfabetu tego nie może się człowiek nauczyć: otwiera się on sam w duchu człowieka.

11. Also urständen diese Alphabete von den Farben des großen Mysterii, und teilen sich fürder aus in der Summa in 77 Sprachen, da wir doch nur fünfe für die Hauptsprachen erkennen, und 72 für die Wunder, darinnen Babel verstanden wird, als ein Mund eines gewirreten Wesens; Da die Vernunft ihren Führer hat verlassen, und hat wollen alleine gehen, und in das Mysterium steigen.

11. Tak oto alfabety te powstały z barw wielkiego Mysterjum, i dzielą się potem do sumy 77-miu narzeczy, z których 5 jedynie uznajemy, jako narzędzia naczelne, 72 zaś za dziwy, pod któremi rozumieć należy wieżę Babel, jako usta bytu obłąkanego. Rozum bowiem porzucił swego przewodnika i zechciał iść sam i wstępować w Mysterium.

12. Wie solches bei den Kindern Nimrod am Turm zu Babel zu erkennen ist, da sie waren von Gottes Gehorsam gefallen in eigene Vernunft; so hatten sie ihren Führer verloren, und verwirreten die Vernunft, daß sie ihre eigene Sprache nicht begriffen.

12. Poznać to można na wieży Babel śród dzieci Nimroda, którzy wyłamali się z posłuszeństwa bożego ku własnemu rozumowi; utracili oni swego przewodnika i obłąkali rozum swój, tak iż własnego nie rozumieli języka.

13. Also wuchsen viel Sprachen, als 72 aus der verwirreten Babel, und gingen eine jegliche in sich selber ein, und suchten Witze: Eine jegliche in ihrer eigenen Vernunft und Bosheit. Dann sie hatten Gott verlassen, und wurden Heiden, und Gott ließ sie gehen in ihren Wundern, dann sie wolten Ihm nicht anhangen, sondern wolten ein eigen Gewächse sein, und ihre eigene Vernunft, (welche doch mit allen Farben vermischet war,) sollte sie regieren.

13. Tak urosło wiele języków, jako to 72, z wieży Babel obłąkanej, i każdy z nich wszedł w siebie i szukał mądrości: każdy w swym własnym rozumie i złości. Porzucili bowiem Boga, i stali się poganami, i Bóg zezwolił, by stąpali w dziwach swych, nie chcieli bowiem zależeć od Niego, lecz chcieli być własnym rodzajem, i własny rozum (zmieszany jednak ze wszystkiemi barwami) miał panować nad niemi.

14. Jetzt war die Turba geboren, daß sie nicht eines Sinnes waren; dann ein jeder wolte aus seiner Farbe leben, und waren doch nicht die rechten Hauptfarben, sondern nur ihre böse selbst ausgebrütete Kinder, die sich in der Vernunft selber ausbrüteten. Und liessen ohne den rechten Führer, der alles hatte in Eine Zunge geschaffen, und nicht mehr als Eine eröffnet, einen Baum mit den Ästen, und Kraft samt der Frucht.

14. I oto zrodziła się Turba, jako że jednej myśli nie byli; każdy bowiem chciał żyć ze swej barwy, a nie były to naczelne barwy słuszne, lecz ich własne w złem spłodzone dzieci, które się same w rozumie spłodziły. I wybieżeli bez słusznego wodza, który wszystko w jednym języku stworzył, i otworzył jedynie jeden, jako jedno drzewo z konarami, i siłę z owocami.

15. Dann die vier Alphabet liegen in Einem Baum, und gehen aus einander, aber die Viele der Sprachen müssen sich mit ihren Charakteren behelfen, als Hausgenossen, und wollen doch auch Eigene sein, und spreussen sich alle wieder den Baum.

15. 4 bowiem alfabety spoczywają w jednem drzewie i rozchodzą się z niego, ale wielość języków musi się ich znakami posługiwać, jako domownikami; i chcą one również być własnemi, i wyraszczają się wszystkie znów w drzewo.

Der Achte Text.

Summarien.

1. Es sind zweierlei Religionen, 2. und in beiden ist Babel. 3. Die heuchelt Gott mit dem Munde, 4. ist der Magus der Vielheit, ein Fresser, 5. und stehet nicht im freien Willen Gottes; 6. ist ein Abtrünniger und gebäret Falschheit, 7-8. daraus eine Trennung von Gott. 9. So waren zweierlei Heiden: (1) die in ihrer Magia stehen bleiben; 10-11. und (2) die im Fleisch lebeten, und Krieg suchten. 12. Desgleichen waren auch die Juden, 13. und eben also ist die Geburt des Antichrists, da in Einem Volk zugleich zwei Reiche wohnen, die sich im innern Geiste nicht mischen lassen. 14. Der ist in allen Häusern; der ärgste aber ist die gekrönte Hure, und ihre Paten. 15. Die andere Part des freien Willens Gottes, sind die rechten Kinder Gottes, 16. und die sind frei von Babel und dem Antichrist.

TEKST ÓSMY

Summarium.

1. Dwojaka religja, 2. a w obu wieża Babel, 3. kłamiąca Bogu ustami, 4. jest magiem wielości, jest żercą, 5. i nie stoi przy wolnej woli Boga, 6. jest odstępczynią i fałszem spłodzonym, 7-8. ztąd rozdział z Bogiem. 9. Podwójni poganie; 1) którzy pozostali przy swojej magji, 10-11. i 2) którzy żyli w ciele i szukali wojny. 12. Takimi byli również żydowie, 13. i ztąd wraz zrodzenie się Antychrysta, gdy w jednym narodzie naraz 2 państwa się mieszcza, które się w duchu wewnętrznym złączyć ze sobą nie mogą. 14. Jest on w każdym domu; najzłośliwsza atoli – wszetecznica koronowana i jej łapy. 15. Drugą bramą wolnej woli Boga są prawdziwe dzieci Boga, 16. i ci są wolni od Babela i od Antychrysta. 

1. Also sehen wir jetzt den Ursprung zweierlei Religionen, daraus Babel eine Abgöttin ist erboren, und das an den Heiden und Juden.

1. Widzimy z tego oto powstanie podwójnej religji, z czego Babel bałwochwalczyni się narodziła, – widzimy to na poganach i żydach.

2. Dann in beiden ist Babel, und sind zwei Geschlechte in Einem: Eines, welches aus seiner Vernunft (als aus dem Naturleben und Geiste) vor sich gehet, und suchet sich selber zu erhöhen; Das machet ihm einen Weg in seinem Wesen, dann sein Wille gehet aus seiner eigenen Sucht, und suchet seine Magiam, als eine große Zahl zu seinem Regiment, eine Vielheit, und gehet schlechts aus sich, vor sich hin; sein Wille bleibet in seiner Vielheit und ist seiner Vielheit Gott und Führer.

2. W obydwóch bowiem jest Babel i dwa rodzaje w jednym: jeden, który z własnego rozumu (jako z przyrody-życia i ducha) idzie przed się i szuka własnego wywyższenia: to czyni mu drogę w jego bycie, wola bowiem jego idzie z własnego swego poszukiwania, i szuka swej Magji, jako wielkiej liczby do swego zastępu, wielości, a idzie źle z siebie i przed się; wola jego zostaje w jego wielości i jest wielości jego Bogiem i wodzem.

3. Und ob ihm der freie Wille Gottes entgegen tritt und strafet ihn, so heuchelt der Abgott doch nur dem freien Willen, als dem Geiste Gottes, mit dem Munde, und ehret seinen eigenen Willen in der Zahl der Vielheit: Dann derselbe Wille ist aus seinem Schatz, als aus seiner Magia erboren, er begreifet nicht den freien Willen Gottes, und darum ist er aus Fleisch und Blute, aus seiner eigenen Natur geboren, und ist ein Kind dieser Welt, und hält seinen Schatz für seine Liebe; also ist er jetzt ein Heuchler, und eine verwirrete Babel. Dann die Zahlen der Vielheit, als seine eigene Magia, verwirren ihn, daß er aus Einer Zahl ausgehet in viel; jetzt ist diese Vielheit eine verwirrete Babel, und sein heuchlischer Mund, damit er dem Geiste der Einigkeit gute Worte gibt, und viel gelobet ist ein Antichrist und Lügner: Dann anders redet er, und anders tut er, sein Herz ist eine Sucht, und seines Herzens Geist hat sich in die Sucht eingewendet.

3. A gdy wolna wola Boga idzie mu naprzeciw i karze go, obłudę więc tylko bałwochwalca stroi wolnej woli, jako duchowi Boga, usty, a czci własną swą wolę w liczbie wielości: Wola ta bowiem ze swego skarbu, jako to ze swej Magji, jest zrodzona, nie ujmuje ona wolnej woli Boga, i przetoż z ciała i z krwi, z własnej swej przyrody powstała, i jest dziecięciem tego świata, i ma za miłość własny skarb; jest więc teraz obłudnicą i Babel obłąkaną. Liczby bowiem wielości, jako jej własna Magja, obłąkały ją, iż wyszła z jednej liczby w wielości; i teraz wielość ta jest Babel obłąkaną, a usta jej obłudne, któremi duchowi wieczności zasyła dobre słowa, zaś wielości hołduje, są Antychrystem i kłamcą: inne mówi bowiem, a inne czyni; serce jego jest szukaniem, a duch serca jego w szukanie się obrócił.

4. Also ist der Magus der Vielheit jetzt ein stolzer, hoffärtiger, geiziger, boshaftiger Fresser, und ein Geist aus der begehrenden Vielheit, und ist ein falscher Abgötter: er hänget nicht dem freien Willen der Natur an, der da die Macht der Wunder in seiner Gewalt hat? Und hat keinen Verstand in dem Göttlichen Mysterio; dann er hanget demselben Geiste nicht mit seinem Willen an: sonst so sein Wille in die Freiheit gewendet wäre, so eröffnete der Geist Gottes sein magisch Mysterium, und stünden seine Wunder und Werke mit seinem Willen in Gott.

4. Tak tedy Magus wielości jest teraz pysznym, i hardym, złośliwym i łakomym żercą, i duchem pożądającej wielości i jest bożkiem fałszywym; nie polega on na wolnej woli przyrody, – która władzę nad cudem ma li ze swej przemocy? – i nie ma zrozumienia mysterium boskiego; wolą bowiem swoją nie polega na jego duchu, lecz własną swa wolę obrócił na wolność; otworzył więc duch Boży mysterium jego magiczne, i stoją do czasu dziwy jego i dzieła z wolą jego w Bogu.

5. So sie aber nun aus sich ausgehen, so suchet der Anfang das Ende, und das Mittel ist die Turba. Dann es stehet nicht im freien Willen Gottes, sondern es wächset aus sich selber, und erhöhet sich als ein stolzer Baum.

5. Gdy atoli obecnie występują z siebie, szuka początek końca, a środek – to Turba. Nie stoi on bowiem w wolnej woli Boga, lecz rośnie z siebie i wynosi się, jako pyszne drzewo.

6. Und so dann Gott nur einig im Willen ist, und in der ewigen Begierde, als in der ewigen Magia, einig ist, daß sich die Sucht der ewigen Magiae also nun in den ewigen Willen ergiebet, und darinnen sein Leben schöpfet, so ist der Wille (der aus der Geburt urständet als ein Abtrünniger,) eine meineidige Hure; Dann er ist eine Gebärerin der Falschheit, und hänget nicht an dem freien Willen.

6. A gdy Bóg w woli jest jeden tylko, i w wiecznym pożądaniu, jako w magji wieczystej, jeden, iżby poszukiwanie wieczystej magji powierzało się jedynie woli wieczystej, wola tedy, która ze zrodzenia powstała, jako odstępczyni, jest wszetecznicą krzywoprzysiężną; jest bowiem porodzicielką fałszu i nie na wolnej woli polega.

7. Und verstehen wir alhier eine Trennung von Gott; als Luzifer dessen allen eine Ursache ist, der die Magiam der Natur hat falschsüchtig gemachet: und werden also in diesem zwei ewige Leben erboren, als eines in Gottes Willen; und das ander ins Teufels und Grimmes Willen; und das ist Babel mit dem Antichrist auf Erden.

7. I pojmujemy ztąd rozdział z Bogiem; jako że Lucyfer jest pierwszą przyczyną tego wszystkiego, on, który magję przyrody w fałszywem poszukiwaniu sporządził. I ztąd też zrodziły się w tem dwa życia wieczne, jedno w woli Boga, i drugie w woli djabła i zapalczywości; i to jest Babel z Antychrystem na ziemi.

8. Alles was aus Gottes Willen ausgehet in seinen eigenen Willen, das gehöret in Babel, das sehet ihr an den Juden und Heiden, so wohl an allen Völkern.

8. Wszystko, co od woli Boga odchodzi i wchodzi w własną wolę, należy do Babel, jak to widzieć można na żydach i poganach, a także na innych ludach.

9. Die Heiden blieben in ihrer eigenen Magia stehen: welche aber aus der Sucht der Verderbung ausgingen ins Licht der Natur, weil sie Gott nicht kannten, und lebeten ih der Reinigkeit, dieselbe waren des freien Willens Kinder, und in denen hat der Geist der Freiheit große Wunder in ihrem Mysterio eröffnet, als es an ihrer hinterlassenen Weisheit zu ersehen ist.

9. Poganie pozostali przy swojej własnej Magji: ci atoli, którzy odeszli od szukania zepsucia i w światło przyrody wstąpili, – ponieważ Boga nie znali, a żyli w prawości, ci zostali dziećmi wolnej woli, i w tych duch wolności otworzył dziwy wielkie w ich Mysterium, jako to na ich pozostałej mądrości widzimy.

10. Die andern aber, so nur in ihrem eigenen magischen Willen, aus Fleisch und Blut lebeten, denen ersoff ihr Wille in der Turba, und die Turba quall in ihrem Willen auf, und gab ihnen einen Geist nach den Essentien der Geizigkeit und Grimmigkeit, die suchten nur die Zahl der Vielheit, als Herrschaften und Königreiche.

10. Inni atoli, również tylko w swej własnej woli magicznej, żyli z krwi i ciała; i tych wola upijała się w Turbie, a Turba – jakość w ich woli, i dała im ducha podług istności (nach den Essentien) chuci i zapalczywości; ci szukali tylko liczby wielości, jako panowania i jako królowania.

11. Und wann die Turba nicht vor Gewalt fort konnte, so ergrimmete sie, und fing Streit und Krieg an, und daher urständet der Krieg, als aus Hoffart und Geiz der Vielheit; und gehöret mit seiner Zahl ins Mysterium des Grimmes.

11. I gdy Turba nie mogła iść dalej w przemocy, wtedy się rozjadła i począł się spór i walka, i ztąd powstała wojna, jako to z pychy i żądzy wielości; i przynależy ze swoją liczbą do mysterjum zapalczywości.

12. Desgleichen waren auch die Juden: Gott offenbarete sich ihnen, aber sie hingen auch zweien Willen an, als ein Teil dem Gebot, mit ihrem Willen in Gottes Willen gerichtet, als die Erzväter und alle fromme Hoffer Israelis; Die andern täten mit den Händen das Werk des Gesetzes, und hingen mit ihrem Willen an ihrer vergifteten Magia, als am Geize, und sucheten nur ihre Zahlen der Vielheit: Ihr Mund war ein Jude, und das Herz eine Babelische Hure, ein Heuchler und Antichrist, mit guten Worten und falschem geizigen Herzen.

12. Takimi byli też żydzi: Bóg objawił się im, oni jednak polegli na dwóch wolach: część na przykazaniach, z wolą swą, nakierowaną w woli Boga, jak patrjarchowie i wszyscy zbożni w Izraelu; drudzy sprawowali rękoma dzieło zakonu, a wolą swą zawiśli na swej Magji trującej, jako to na chciwości, i szukali jedno liczby wielości. Usta ich były żydowskiemi, a serce – wszetecznicą babelską, obłudnikiem i Antychrystem, z dobremi słowami i sercem chciwem, fałszywem.

13. Und also ist in der Christenheit und bei allen Völkern die Babelische Hure mit dem Antichrist eingesessen, da in Einem Volk zugleich zwei Reiche wohnen, und lassen sich im innern Geiste nicht mischen, daß sie Eins würden, gleichwie Ton und Eisen sich nicht mischen; sie vermischen sich wohl nach dem Leibe, aber ihre Geister sind zwei Geschlechte, wie der Prophet Daniel saget, cap. 2: 43.

13. I tak również usadowiła się wszetecznica babelska w Chrześcijaństwie i u wszystkich narodów, tak iż w jednym narodzie wraz dwa państwa zamieszkują, i nie dają się z sobą w duchu wewnętrznym złączyć, by jednem zostać, jak nie łączą się z sobą glina i żelazo; łączą się tylko co do ciała, ale duchy ich są dwoma pokoleniami, jak o tem prorok Daniel mówi, rozd. 2:43.

14. Darum, wer den Antichrist will kennen, der suche ihn nur also, er findet den in allen Häusern. Aber der ärgste ist die gekrönte Hure; und ihre Paten, welche sie aus der Taufe der Hurerei heben, (daß sie auch mögen in der Zahl der Vielheit leben,) sind die Schreier, die aus dem einigen Willen Gottes in viel Willen führen, daß sie nur die Zahl der Vielheit erben, und irdische Bäuche mästen mögen.

14. I dla tego, kto Antychrysta chce poznać, niech szuka go tylko, znajdzie go w każdym domu. Najzłośliwszą atoli jest wszetecznica ukoronowana; a łapami jej, które ze chrztu wszeteczeństwa się wznoszą (iżby również żyć mogły w liczbie wielości), są ci krzykacze, którzy od jedynej woli Boga wiodą do wielości wól, iżby tylko liczbę wielości dziedziczyć i tuczyć módz brzuchy ziemskie.

15. Und die andere Part des freien Willens Gottes gebet mit ihrem magischen Willen aus, aus sich selber in die Freiheit, als in den einigen ungreiflichen Willen Gottes, die stehen rücklings in der magischen Figur gewandt. Ihr Leben suchet Brot, und gehet vor sich, und ihr Wille ist nicht im Brot, sondern gehet aus sich, aus der Sucht, in Gott. Und die leben mit dem Willen in Gott, in Einer Zahl; diese sind der ewigen rechten Magiae Kinder. Dann Gottes Geist wohnet in ihrem Willen, und eröffnet ihnen die ewige Wunder Gottes, und ihr Lebensgeist die Wunder dieser Welt.

15. A inna brama wolnej woli Boga wychodzi ze swą magiczną wolą z siebie do wolności, jako do jedynej niepojętej woli Boga; ci stoją tyłem w magicznej postaci zwróceni. Żywot ich szuka chleba, i idzie przed się, lecz wola ich nie w chlebie, lecz idzie z siebie, z szukania, w Boga. I ci żyją wolą bożą, w jedności liczby, i są dziećmi prawdziwej magji wieczystej, Duch bowiem boży mieszka w ich woli, i otwiera im cuda wieczyste Boga, a duch-życie ich cuda tego świata.

16. Und die sind von Babel und dem Antichrist frei, und wann sie ihm gleich in dem Schoß sässen. Dann die rechte Bildnis Gottes stehet in dem Willen-Geiste, der aus dem Seelen-Geiste geboren wird.

16. I ci są wolni od Babelu i od Antychrysta, gdyby mu nawet zasiedli na łonie. Obraz bowiem prawy Boga stoi w woli-duchu, który z ducha dusz jest zrodzony.

Der Neunte Text.

Summarien.

1. Wie zwei Magien sind: so sind auch zwei Geister, die sie führen. 2. Es muß Ernst sein, den Sternen-Geist zu bändigen, denn es nicht so ein leicht Ding ist, ein Kind Gottes zu werden. 3. Dafür sich der Antichrist fälschlich ausgiebet. 4-5. Darum mag sich die Welt wohl in diesen Schriften besehen. 6. Dann Babel brennet schon an, und ihr Reich gehet ans Ende. Hallelujah!

TEKST DZIEWIĄTY

Summarium.

1. Jak są 2 magje, tak również dwa duchy, które niemi przewodzą. 2. Należy być silnym, by ducha gwiazd związać, gdyż rzecz to niełatwa stać się dzieckiem Bożem. 3. O to i Antychryst zabiega fałszywie, 4-5. ma więc świat przejrzeć się w tych pismach. 6. Gdyż Babel już płonąć poczyna i panowanie jej idzie ku końcowi, Hallelujah!

1. So dann also zwei Magiae in einander sind, so sind auch zweie Magi, die sie führen, als zweie Geister. Einer ist Gottes Geist, und der ander ist der Vernunft-Geist, darein sich der Teufel flicht; und in Gottes Geist die Liebe der Einigkeit. Und kann sich der Mensch nicht besser probieren, als daß er mit Ernst merke, worzu ihn seine Begierde und Lust treibet, denselben hat er zu einem Führer, und desselben Kind ist er auch: So hat er doch jetzt Macht, daß er denselben Willen breche und ändere, denn er ist magisch und hat die Gewalt.

1. Jako więc tedy dwie magje są jedna w drugiej, tak i dwaj są magowie, którzy je prowadzą, jako dwa duchy. Jeden jest duch Boga, i drugi Rozum-duch, w którym djabeł się krząta; a w duchu Boga Miłość Jedności. I nie może się człowiek lepiej wypróbować, jak gdy poważnie zmiarkuje, ku czemu żądza jego i ochota gna: tego więc ma on za wodza i tego dzieckiem jest również. Ma tedy on teraz władzę, by wolę tę złamał i zmienił, jest on bowiem magiczny i ma moc.

2. Aber es muß Ernst sein: dann er muß den Sternengeist zähmen, der in ihm herrschet; dazu gehöret ein nüchtern stilles Leben, mit steter Einwerfung in Gottes Willen. Denn den Sternen-Qual zu bändigen tuts keine Weisheit noch Kunst; sondern Mäßigkeit des Lebens, mit steter Ausgehung aus den Einflüssen: Die Elementa schmeissen ihm immer die Sternen-Sucht in Willen. Darum ists nicht so ein leicht Ding ein Kind Gottes zu werden; Es gehöret große Arbeit mit viel Mühe und Leiden dazu.

2. Ale ma to być rzeczą poważną: musi on bowiem ducha gwiazd uskromić, który w nim panuje: ku czemu potrzebne życie ciche, trzeźwe, z ciągłem wrzucaniem się w wolę Boga. Gwiazd bowiem własności nie zdoła związać żadna mądrość ni sztuka, jedno umiar życia, z ciągłym wychodzeniem z pod wpływów: Żywioły (Elementa) wrzucają mu ciągle gwiazd pasję do woli. Nie łatwo jest tedy zostać dzieckiem bożem: potrzebna na to wielka praca, i trud, i cierpienie.

3. Und darf sich doch der Antichrist ein Kind Gottes nennen; Aber Christus saget: Sie werden nicht alle ins Himmelreich kommen, die da sagen: Herr, Herr, haben wir nicht in deinem Namen Teufel ausgetrieben und Taten getan? Aber Er saget ihnen: Gehet hin von mir, ihr stinkenden Böcke, ich kenne euch nicht. Matth. 7: 22. Ihr habets aus der falschen Magia getan, und seid nie in meinem Geist und Willen erkannt worden. Ihr seid in eurer geistlichen Figur Böcke, Tyrannen, Geizhälse, Hoffärtige, Wollüstige; ihr habt meinen Namen auf eurer Zungen geführet, aber euer Herz der Wollust, des Fleisches Sucht, aufgeopfert, und seid in der Turba geboren. Ihr müsset durchs Feuer bewähret werden, so kommet einem jedem Reich seine Frucht heim.

3. Śmiałby i Antychryst zwać się dzieckiem Boga. Chrystus atoli powiada: Nie każdy wnijdzie do królestwa niebieskiego, który mi mówi: Panie, Panie, izaliśmy w imię twe czartów nie wyganiali? A tedy wyznam im: żem was nigdy nie znał. Odstąpcie odemnie, którzy nieprawość czynicie. Mat. 7. 22. 23. 24. Czyniliście z magji fałszywej i nie będziecie uznani w moim duchu i woli. Jesteście w duchowej swej postaci kozłami, tyranami, chciwcami, pyszałkami, pochotnikami: imię moje wiedliście na waszych językach, ale serce wasze składało ofiarę roskoszy, chuci ciała, i jesteście w Turbie zrodzeni. Musicie być ogniem doświadczeni, by każde królestwo owoc swój otrzymało.

4. Darum, du schöne Welt, besiehe dich in diesen Schriften, die dir der ewige Grund hat fürgestellet, und denke ihm also tiefer und weiter nach, oder du wirst erhaschet werden in deiner Turba; da sollst du mit deinem Wesen durchs Feuer Gottes gehen, und was ein Werk außer Gottes Willen ist, soll im Feuer bleiben.

4. Przejrzyj się tedy, świecie piękny, w pismach tych, które ci tu zasada wieczysta przed oczy postawiła, rozmyślaj nad niemi długo i głęboko, w przeciwnym razie porwany zostaniesz przez Turbę; musisz bowiem z istotą swą przejść przez ogień boży, a co będzie dziełem poza bożą wolą, to musi w ogniu pozostać.

5. Was aber in Gottes Willen erboren ist, soll stehen zu Gottes Ehren und Wundertat, und dem Menschenbilde zur ewigen Freude.

5. Co zrodzone atoli w woli Boga, to pozostanie ku czci i cudowności jego i ku wiecznej radości człowiekowi-obrazowi.

6. Nun denke, was du tust! Dann Babel stehet schon im Loder, und brennet an; es ist kein Löschen meht, auch keine Artznei: sie ist böse erkannt worden, ihr Reich gehet ans Ende. Halleluja!

E N D E.

6. Bacz tedy, co czynisz! Gdyż Babel stoi w żarze i płonąć zaczyna; nie masz już ugaszenia, i nie masz lekarstwa: uznana została za złą, panowanie jej ku końcowi! Hallelujah!

K O N I E C.

                                                                                                               [Do umieszczenia na stronie Gnosis przygotował Światosław Florian Nowicki.]