eGNOSIS

Donat Kirsch (ur. 1953 r.) pisarz polski, mieszkający od 1981 r. w USA. Przed wyjazdem z kraju opublikował powieść Liście Croatoan i wiele opowiadań, które ukazały się w prasie literackiej. Wprowadzenie stanu wojennego w Polsce stanęło na przeszkodzie wydaniu powieści Pasaż. Opowiadanie My sami sami (1980) drukowaliśmy w Gnosis 4.
O przesłaniu powieści Liście Croatoan - w eseju Liście pisze na naszej stronie Barbara Robakiewicz.
Kolejne opowiadania na naszych stronach to Nasz pierwszy świat oraz Zadziwiający wdzięk. Zainteresownych tą b. oryginalną i ciekawą prozą zapraszamy do lektury dużego opowiadania Obrazki ach, te obrazki.

 

SPIS ROZDZIAŁÓW

STARY KRAJ
Pierwsze wprowadzenie
Drugie wprowadzenie. Teoria zastępczego życia


PODRÓŻ
Universum małe
Mur
Drzewa
Ścieżka
Polana
Ściany
Plac
Schody
Inne pokoje
Pokój
Las
Dróżka
Łąka
Jezioro
Skrawek lądu
Zarośla
Aleja
Małe universum

WYSPA
Mur
Drzewa
Ścieżka
Polana
Ściany
Plac
Schody
Inne pokoje
Pokój
Las
Dróżka
Łąka
Jezioro
Skrawek Lądu
Jezioro
Skrawek lądu
Zarośla
Aleja
Małe universum


DREWNO
23 czerwiec 1970
23 czerwca 1971, niebieski wieczór
9 czerwiec 1977 rok
9 czerwiec 1977, w sekundę później
9 czerwiec 1977, w godzinę później
10 czerwiec 1977 rok, następny dzień po 9 czerwca, w dzień później
17 czerwiec 1977, w tydzień po 10 czerwca 1977 roku
17 lipiec 1977, w miesiąc po 17 czerwca 1977 roku
17 lipiec 1978, w rok po 17 lipca 1977
17 lipiec 2078, w wiek po 17 lipca 1978 roku, a więc mimo wszystko około 2040 roku
8, 9, 10, 11 lipiec 1971, zielone paciorki

Liście Croatoan

Donat Kirsch

 

17 lipiec 1977, w miesiąc

po 17 czerwca 1977 roku

 

Virginia. Nim pożegnasz się z Virginią (co za kolekcja dziwnych imion i nazwisk napotkała ciebie), będziesz mógł raz jeszcze zastanawiać się nad jej niepowtarzalnym urokiem: pomimo niezbyt ładnych nóg była piękna. Być może jest rzeczą przypadku, że istniała Virginia, a nie Marta. A pamięć słabła, nie zastanawiał się, czy kochał jedynie Marię, czy to, co się stanie i jest, dorówna temu, co było. Niedozwolenie, może właśnie pociągało to jeszcze bardziej. Tymczasem był razem z Virginią, sentymentalne, banalne skojarzenia ze smakiem przywiędłych orchidei — kto jeszcze wybierał właśnie te kwiaty? Ich gorzki smak, niezbyt przyjemny: ale ta gorycz musiała przechodzić w natrętną i ciężką słodkość. Uśmiechał się czasem przy bezsensownych rozważaniach, co by było (było tak naprawdę, czy nie irytacja), gdyby lato 1971 roku, chociaż już odległe i jakby przygaszone, nadawało sens i znaczenie wszystkiemu, co robił. Była to możliwość dowolnej ucieczki przed wszystkim. Wygodnictwo zawsze było gotowe determinować jego powrót na wyspę, gdzie pozostaniemy, wielką wyspę, na której musimy być, gdzie będziemy leniwym i niezrozumiałym słowem: przede wszystkim smakiem jagód, o których chciał powiedzieć Marii tuż przed jej śmiercią: będziemy smakiem jagód rozgniecionych przez leniwe przewracanie się z boku na bok, poszumem palm, nożycowy wykrojonych, jakby papierowych palm. Bezsensem były życie z Marią. W sierpniu. Wróćmy teraz do Virginii: 25 sierpnia 1987 roku napotka na ulicy kobietę niesamowicie podobną do Virginii. Pójdzie obok i będzie przyglądał się natarczywie rysom jej twarzy. Jednak nie doczeka się nawet spojrzenia. Ona, jeśli to ona była, nie zestarzeje się przez ten czas prawie wcale. Znoszeniu bólu: wyprzedzi ją i po kilkudziesięciu krokach zawróci zdecydowany na wszystko. Kobiety nie będzie już wtedy na ulicy. Musiała szybko odejść lub nawet odbiec. Czas przekona go, że spotka Virginię, tę samą, z którą rozstał się w maju, chyba 4 maja 1979. Nieporadny żal: co będzie wcześniej, nim pożegna się z Virginią. Szklana tafla (jeziora?) lub szyby, wielka równina szyb — powietrza — ziemi.

A tymczasem już nad ranem: otworzy oczy, spojrzenie przyciągnie brunatny krzyż z metalowym Chrystusem — dziwnie nie pasujący do nowoczesnego pokoju. Dawid spojrzy na niego, ledwo przebudzony, przypomni sobie piosenkę Leonarda Cohena o Zuzannie: o Chrystusie, który patrzył z drewnianej wieży, samotnej wieży. Zobaczył Virginię:

— Podejdź do okna.

Ona, ubrana w niebieski szlafrok, będzie szła sekundę lub dwie. Tak właśnie w pokoju słonecznego początku dnia. Jej bose stopy uderzą kilka razy o podłogę.

Będzie nareszcie spokój (a stopy, stopy bosej Marii niezapomniane).

Tymczasem Virginia podeszła do okna i spojrzała na niego, czekała, co jeszcze powie.

— Czekam na to, co jeszcze chcesz powiedzieć, nie pamiętając o wielu piosenkach.

— Mogłabyś przestać mnie zaskakiwać.

— Czym?

— Czy to ma znaczenie czy nie: otwórz okno.

Dawid owinął się kocem, poczuł dotkliwy chłód lipcowego poranka. Wstał ubrany tylko w koc i po chwili był już obok niej, obok ulicy, której uspokajający ruch był tak gorączkowy. Zanurzył twarz w jej włosach (czy masz jeszcze powietrze, genialny nurku?). Odsunął się od niej, bo koc zaczął zsuwać się na ziemię. Spojrzała na niego ironicznie:

— Jakbyś wynurzał się, mój drogi nurku.

— Twoje słowa pasują do nocy, złociste światło wydaje się być dla nich najodpowiedniejsze.

— Mylisz się. Istnieje jeszcze tysiące odcieni, a także niebieskawa zieleń wyglądająca zza wielu równoległych żyłek dziwnego klosza.

Może ona żyła, nie umierając nigdy, już od 1587 roku. Nie jest to pewne, ale dlaczego by tak nie miało być. Jej spojrzenie było przecież tak bardzo natrętne. Powtórzył z naciskiem:

— Podejdź do okna.

Myślał niespodziewanie o zaskakujących gajach truskawek, świętych i przyziemnych zaroślach, z których lada chwila mogła wynurzyć się rozczochrana czupryna. Truskawkowe gaje, truskawkowe pola (aż kusiło się, żeby powiedzieć: na zawsze), które przeminęły już dawno — o niespodziewanej nie wiadomo dlaczego gałązce półprzejrzystych porzeczek: kolorowych kulek, które tak lubił. Chciał myśleć o dawnym jaśminie i jeszcze dawniejszym bzie. Zamiast tego słyszał, co ona mu odpowiada:

— Powtarzasz się, sama nie wiem, dlaczego ci to mówię.

— Zdawało ci się. Jesteś altruistyczna.

Chciał iść spać, gdy tymczasem w pokoju zostawał po kątach niebieskawy cień między plamami jasnego światła. Był jeszcze wczesny ranek. Zdziwiło go, że w strugach wpadającego światła nie widzi kurzu wirującego leniwie. Może nie chciał go widzieć i tylko pamiętał to, co Józef Kataliński mówił mu o rzeczywistości: każdy okruch kurzu był całkiem inny niż reszta.

Tak było naprawdę, wszystkie rzeczy są różne. Tworzenie rodzajów psychicznej sumy dawało po prostu nic. Było to nieprzyjemne, lecz niemożliwe do pominięcia. Chciało mu się spać (wybuchniemy śmiechem niwecząc jego senność), przyciągnął Virginię do siebie i zanim ją pocałował, zdążył powiedzieć:

— Idziemy spać, strasznie chcę spać.

— Chcesz tylko spać i spać. Pamiętam, jak Marta i ja z trudem budziłyśmy ciebie miesiąc temu. A musisz wiedzieć, że mało który mężczyzna mógłby przy nas zasnąć.

— Doceniam to w zupełności.

Puścił ją i podciągnął koc: położyła się na łóżku i zamknęła uczy. Przez chwilę tylko zagubił się w pociągającym labiryncie jej rysów: może nie tyle linią, kilkunastoma liniami.

— Bardzo się cieszę, że nie palisz.

— Jestem starsza od ciebie i przez to mądrzejsza.

Był to spokój, lecz nie szkła, dotyk także nie szklany: cóż z tego, że miała ciemnobrązowe włosy. Gdy był blisko niej, jedną ręką pogładził ją, drugą musiał przytrzymywać nieszczęsny koc.

— Śpijmy.

Objął ją i zaczęli zasypiać. Sposób, w jaki Virginia podchodziła do okna, mogła zaniepokojona unikać jego wzroku: było to w końcu trochę śmieszne: długie milczenia, które nie będą mogły przeszkadzać. Sam nie wiedział, kiedy zasnął. Czasem tylko, gdy sen był płytszy, zastanawiała go czyjaś obecność tuż obok: dotykał wtedy jej twarzy lub piersi nie wiedząc nawet tego, czy ona śpi. Zaraz później (oczywiście w jego mniemaniu tylko, w rzeczywistości minęło wiele godzin, było popołudnie), Virginia już nie spała. W jakiś sposób zdołała schować pościel i leżał na tapczanie przykryty tylko kocem. Ona siedziała ubrana przy niskim stoliku i czytała jakąś książkę.

— Jak to zrobiłaś? — spytał nie całkiem jeszcze rozbudzony.

— Tajemnica. Śpij. A może po prostu spałeś jak bela — nie zdołała się powstrzymać.

Nie mając nic lepszego do roboty, patrzył w sufit. Ze względu na wszystkich ludzi, którzy robili to samo, można go było jakoś ładnie pomalować, myślał, czy w bogatszych domach można by wyświetlać filmy lub obrazy (jakby „Zeszłego roku w Marienbadzie” mogło istnieć na suficie: przypadkowe arcydzieło). Tymczasem po białości maszerował poważny pająk. Chciałby go dotknąć (Dawid), zaprzyjaźnić się z nim w niemożliwy do uzyskania sposób. Albo choćby przez chwilę być pająkiem: widzieć muchy; szamocący się ruch w sieci. Nie miał pretensji do milczenia. Przypomniał mu się psiak, którego podarował Józefowi Katalińskiemu.

— Mam nadzieję, że się naprawdę rozbudziłeś. Znalazłam śliczny wiersz. Przeczytać ci?

— Nie.

Oboje wybuchnęli śmiechem.

— Może jednak.

— Przecież mamy się z nimi spotkać.

— Przecież wiem o tym. Mimo to wsłuchaj:

 

pokłóci się, a później pogodzi

jak goryczy smutku smak mdławy:

ręce będą płatkami złotych orchidei

a oczom spod powiek wymknie się niedbałość

i kaprys i brak trawy nad niebem

lub podwórek kapryśny zarys:

gdzie dojrzeją nazbyt ludzkie sprawy

 

Przez chwilę nic nie mówili. Chciał zapomnieć, że lipiec skończy się, że (czas skończyć z głupią filozofią) koniec głupim myślom.

— Przecież to jest beznadziejne. Nie wiem, dlaczego w ogóle wydają takie rzeczy. Szkoda papieru na tak tanie wzruszenia.

Podeszła do niego ubrana w ciemnoniebieską bluzkę i spodnie w podobnym odcieniu.

— Znalazł się znawca poezji. Lepiej idź się umyć.

— Doskonale wiem, że nie masz złudzeń co do wartości wierszy, które czytasz, więc po co zawracasz mi głowę.

Mimo to wstał, popołudnie istniało jakby niepodważalne, nie mógł o nim zapomnieć: doznaczenie każdego ze zdarzeń: jakby odbijały się w oczach zagęszcza głębokie barwy. Woda ochlapywała jego ciało, przez szklane drzwi widział, jak Virginia podchodzi niosąc czysty ręcznik.

— Wejdź — powiedział.

Otworzyła drzwi i wsunęła tylko głowę.

— Przysięgłabym, że miesiąc temu byłeś dużo grubszy.

— Mężnieję przy tobie w oczach. Chodź do mnie.

— Nie. Spóźnilibyśmy się wtedy.

— Prawda. Zresztą i tak wolę spotkać się z nimi niż kochać się z tobą na stojąco i pod prysznicem.

Rzuciła w niego ręcznikiem, rozwinięty w locie skrawek materii, pomieszanie bieli z zielenią i niebieskawym fioletem — z trudem, wyskakując spod strug wady uchwycił suchy jeszcze ręcznik.

Nie będziemy tylko zabawni, ale także zmienimy znaczenie pieniędzy w realizację, szmerotrawie — niech zliści się sen powieki lub pełne treści szepotanie skrzydeł śmiesznych upiorów nocy: lipcowej i sierpniowej.

Był jeden dla niej, i starał się zadowolić tylko kilku lub kilka osób, i starał się mieć nadzieję, że będzie cudownie zaskoczony, nareszcie, jakimś innym wierszem, którego ktoś nie zdołał, nie zdążył, mu powiedzieć. Zaprożne szamotanie niedbale wesołej zabawy lub pragnień pocałowania Virginii choćby tylko raz jeszcze. Kiedy odepchnęła go i spokojnie zamykała drzwi, pobiegł w dół po schodach. Dogoniła go dopiero na ulicy.

— Po co dawałam ci ręcznik? Włosy masz i tak mokre.

— I tak są za jasne. Dobrze im zrobi wodniste ściemnienie.

— Nie powiem, żeby było to najbardziej estetyczne.

Słuchał stuku jej butów, sandałów po prostu: można powiedzieć, że gdy szli, rysowały się między chodnikiem i ciszą, mającymi coś z drzemki, rysowały się jej kroki lub raczej głos jej kroków.

Ludzi było niewielu. Wymijał ich idąc nadmiernie szybko. Virginia musiała co chwilę biec, aby za nim nadążyć. Wreszcie złapała go za pasek spodni i powiedziała:

— Stop. Biegnę za tobą jak indiańska squaw za swoim mężem.

— Sądzę, że w ten prosty sposób oduczę cię czytania głupich wierszy.

— W jaki sposób?

— Będziesz czuła się zdegradowana, żadne fanaberie nie przyjdą ci do głowy.

Chciała go uderzyć, ale wykręcił się zręcznie i tylko przez chwilę wirowało mu w oczach puste niebo z cieniutkimi obłokami, które wyglądały jak zamiecione. Tylko dzięki temu zdołała go dopaść, ale wtedy chwycił ją za ręce, przyciągnął do siebie i mocno pocałował. Aby być złośliwym, zaproponował jej:

— Możesz zobaczyć sobie dziecko.

— Gdzie?

— Odwróć się. Tam jakaś kobieta pcha wózek. Kiedy się odwróciła, dał jej lekkiego klapsa, a ona powiedziała:

— Nie lubię małych dzieci.

— To nienormalne.

— A ty lubisz?

— Uwielbiam! Ale moja wypowiedź ma charakter nieoficjalny — dodał nieco ciszej.

W łagodnie ciepłym powietrzu szli przez dzielnicę (w której przecież mieszkali) domów, które wyglądały jak obrazy Pieta Mondriana. Kolorowe prostokąciki ścian, właściwie ściany rozbite na szereg kolorowych prostokącików. Nawet niebo w tej części (swojej) wyjątkowo bezchmurne pasowało do nich w wesoły sposób. Trawa na zieleńcach (nasi stwórcy) była trochę za wysoka. Ogarnął go żal: niedługo będzie skoszona.

— Wyglądają jak obrazy Mondriana.

— Spóźniłaś się — odpowiedział jej.

Mieli do przebycia tylko kilkaset metrów, dzieliło ich od tarasu kawiarni, gdzie czekała Marta razem z Józefem Katalińskim, Henrykiem Laporte, Maurycym Ratadier.

Mieli ich spotkać w jasnym świetle, które świeciło trochę z boku i trochę z tyłu, miała być Marta w żółtej sukience, bardzo pasująca do spokojnego Henryka Laporte.

Szli wolno, pomiędzy domami: kolorowe szkiełka będą dopiero w przedwieczorze. Byłaby żal stamtąd iść, lecz kawiarnia była na tarasie jednego z takich budynków, trochę tylko większego od innych. Mijali kolorowe ławki, na których tylko czasem ktoś siedział. Oglądał jej profil, jakiś kapryśny zarys twarzy, może lekko opadające na czoło włosy, nieznaczny dysonans, który (co będziemy się oszczędzać) zachwycał go nieodmiennie.

Potknęła się o wystającą płytę chodnika i mógł podtrzymać ją, dotknąć palcami jej łokcia — pretekst był doskonały, stosowna łagodność i opiekuńczość: kiedy stanęła, puścił ją: nie ma to być ślad postrzępionych obłoków.

Nie ma to być ślad postrzępiony, ślad strzępów rozmów nieodbytych na skraju chodnika, w ślicznej jałowości wczesnego lata, które różniło się od reszty dni między majem a wrześniem 1977 roku, owym dotykiem wilgoci, brakiem puchu topoli, brakiem owej rozumnej nostalgii sierpnia, która kojarzyła mu się z żalem za interglacjalnym rajem z początków naszego istnienia: nie chciał, żeby ścinano trawę.

— Zdajemy się tęsknić za interglacjalnym rajem, za czasem szarych nasion trawy, fioletowo-brązowych nasion leśnej trawy. Czy tak?

— Tym razem udało ci się.

Mijali żywopłot. Był bardzo wysoki, wyższy niż oni. Popatrzył pod nogi mając nadzieję, że zobaczy wysypany piasek albo chociażby żwir. Nic takiego jednak nie było. Sprawiało mu przyjemność, że Virginia nie chce, by brał ją za rękę, nie lubił tego. Wyszli wreszcie na plac i nim oślepiło ich słońce, właściwie jakoś pomiędzy promieniami słońca ujrzeli tamtych czworo, jak siedzą na tarasie i pijąc sok pomarańczowy patrzą się prosto na nich.

Pochylił się, by zawiązać sznurowadło. Widział wyrazisty zarys płyt szarego chodnika i kilka źdźbeł trawy zagubionych w międzypłytowych szczelinach. Nie mógł oderwać wzroku. Śmieszny kawałek trawy (może on sam) między płytami chodnika. Było to przeczucie odpowiedzi. Mieszał universum z jakąś uliczką, z cieniem u podnóża domów i śniegiem, który topniał w lutym wśród ciepła: wiosenne gwiazdy na lutowym niebie było daleko, gdy był śnieg. Wydawało się, że musi zapomnieć.

Gdy kończył (zawiązywać buty), Virginia położyła mu rękę na ramieniu. Podniósł głowę. Marta podniosła rękę i pomachała mu, im, Maurycy Rotadier wstał i podniósł szklankę z sokiem pomarańczowym. Józef Kataliński i Henryk Laporte spojrzeli i zaczęli się śmiać.

— Chodźmy, wypiją nam sok.

— Chodźmy, Dawidzie.

Marta była jak zawsze, nawet z daleka, spokojem: żółta sukienka i czarne włosy, dostrzegalne z daleka. Zadrżał, mima to bał się czegoś, na końcu języka tył niezapomniany smak jagód i niebieski łubin, tak i inaczej. Bał się, może jakiegoś niepamiętanego snu, może przeczucia związanego z jakimś imieniem, jednym z tych, których są tysiące.

 

 

17 lipiec 1978, w rok po 17 lipca 1977

 

Ruch lotniska. Przez szklane szyby baru widział startujące i lądujące (jak było do przewidzenia) samoloty. Maurycy Rotadier lubił się przecież pytać o zawartość każdej torby i głowy. Dawid siedział wyciągnąwszy przed siebie nogi. Było chłodno. Klimatyzacja pracowała bez zarzutu. Pił jakieś wino zamówione przed chwilą. Wybrał stolik w kącie, tuż obok były brązowe listewki ściany. Nie chciał już myśleć, że porywają go fale małego universum.

Jakiś rosły mężczyzna idąc do wyjścia potknął się o wyciągnięte nogi Dawida.

— Przepraszam — mężczyzna spojrzał na Dawida zaskoczony.

Dawid podciągnął szybko nogi i powiedział:

— Ależ to ja zawiniłem, bardzo pana przepraszam.

Mężczyzna ukłonił się i szybko wszedł po schodach. Dawid znowu miał ochotę zgnieść w rękach szklankę, z której pił coca-colę. Czuł się idiotycznie, chciał, żeby ostre kawałki szkła poraniły mu dłoń, chciał poczuć cokolwiek, a nie tylko widzieć za oknem startujące i lądujące samoloty.

A przecież tak niedawno był ciepły Atlantyk, jeszcze czuł pod koszulą chropawy dotyk, trochę wełnisty, jakiejś palmy, o którą oparł się, gdy jeszcze tak niedawno pomyślał, że będzie musiał pożegnać to miasto, nie oglądać i nie kochać kobiet o tak samo złocistej skórze. Wreszcie zdecydował się i wstał. Powoli wyszedł z baru. Minął drzwi i wszedł do wielkiej sali, pełnej ruchu i kolorowych tłumów.

Potrącany i przepraszany, sam przepraszając, stał się częścią ruchomego tłumu. Już nie pojedzie przez bardzo letnie miasto i nie będzie zastanawiał się, jak zwykle niepotrzebnie tracąc czas, będzie się zastanawiał, czym jest ciepła skóra, złotawa skóra setek kobiet milionowego miasta, jeszcze bardziej zapląta się tam palmowy szum.

Sklepy i reklamy, wszystka, co jeszcze przed chwilą przesuwało się w tył widziane z okien autobusu, którym jechał. Zagubiony w tłumie, wpadł na jakąś starszą kobietę i uklęknąwszy pomagał jej zbierać kilka książek, które wysypały się z jej koszyka; lubił być jednym z tysięcy ludzi na lotniskach lub dworcach. Mimo to myślał, że już niedługo zobaczy Virginię, Martę, Józefa Katalińskiego, Henryka Laporte i Maurycego Rotadier, miasto nad rzeką, z lotu ptaka powierzchnię mżących świateł. Tam dobrze znane dudnienie mostu podrażni jego zapatrzenie się w przeszłość. Uśmiechał się często, więc uśmiechał się także teraz, gdy musiał przeciskać się pod prąd idącego tłumu, zmylił drogę, a czas już dawno dobiegł do momentu, gdy powinien zbliżać się do stojącego na lotnisku samolotu.

Biegł, było lotnisko, powstrzymywał się z trudem przed zauważaniem gorączkowego ruchu w salach i na płycie.

Wodniste ulice, jeszcze sprzed chwili — nie chciał, byłoby to zbyt silne, czuć żalu za nocną ciepłotą miasta, które opuszczał. Największe zdziwienie ogarnęła go, gdy wybiegł na płytę lotniska. Jego samolot stał, jakby czekając jeszcze na niego. Nawet schodki nie zostały usunięte. Dziewczyna w uniformie stanęła na ich szczycie i pomachała ręką komuś, kto musiał być za nim. Pobiegł wtedy szybko, lecz przy schodkach stanął i czekał, domyślając się, że za nim biegnie kobieta.

Stojąca na górze zobaczyła go i coś krzyknęła starając się, by usłyszał to pomimo pracy silników samolotu. Położył rękę na niebieskiej poręczy i czekał. Kroki ucichły tuż za nim i słyszał lekki, przyśpieszony oddech.

— Ktoś powiedział, że samolot startuje później — powiedział cicho chcąc się usprawiedliwić.

Odwrócił się i zobaczył drugą dziewczynę w uniformie.

— Niech się pan śpieszy, samolot już odlatuje.

— Dziękuję.

Razem wbiegli po schodkach.

Już inna wskazała mu miejsce. Ucieszył się: było to miejsce przy oknie. Samolot wystartował.

Widział przytulając twarz do przezroczystej szyby ciepłe wybrzeże tak długo niegdyś oczekiwanego Atlantyku, bardzo małe z tej wysokości palmy: wiedział jednak, że są nożycowo wykrojone i szumią jak drażnione ciepłym wiatrem kawałki papieru w ciemnozielonym kolorze.

 

 

17 lipiec 2078, w wiek po 17 lipca 1978 roku,

a więc mimo wszystko około 2040 roku

 

Zaniepokoił się, że tak być musi: przebłysk świadomości dziwnie rozśmieszony. Bo co robić. Nazwaniem odmian: przeszłością, teraźniejszością i przyszłością. Teraz prawie żadne, a znaczy to: żadne z nich. Nie istnieją po namyśle rozstajnie, z myślami po dnie, którym, po którym jest tylko muł, zamulający właśnie.

Czując razem z pewną rześkością niechęć do własnego jeszcze ciała, trzeba tak to jeszcze nazwać i w ogóle trzeba być ważnym, w niemyśleniu. Była jakaś woda.

Człowiek zwany Dawidem. Lepiej: zwany kiedyś Dawidem.

Rozmyślanie o niczym jest tarczą dla niepokoju. W zasadzie Dawid jednak nie istniał. Sprawa jest zawiła. Ten, który decydował i chciał być w zgodzie ze sobą samym, ze sobą świnią, ze sobą bydlaczkiem razem, by uratować, sam nie wiedział już co. Teraz, kiedy mógłby odpowiadać na wiele pytań, nie było już pytań, nikt nie chciał ich zadawać. Nikogo nie interesowało to, co zdarzyło się w lipcu 1971, nikogo nie interesował nieżyjący już dawno Henryk Laporte, Virginii czy Ewy.

Czy ktokolwiek wie ,jeszcze?

Więc wytłumaczyć w kolejnych osiągnięciach przebłysków rozumiejącego na stałe, na stole, na stołecznym stolcu.

Tak pomyśleć, lecz zaraz zapomni się o czym innym. Poruszyć innym palcem w nodze od buta, co będzie zamierzeniem godnym. Dawid, nie używajmy już tak pochopnie imienia odnoszącego się już tylko do kilkunastu skrawków czasu lub postaci w pochylonej pozycji wpółleżącej nieruchomo w troskliwym otoczeniu przyszłomedycznej aparatury podtrzymującej. Lepiej nie być pochopnym tym bardziej, że jak się zdaje są krótkie momenty gorączkowej krzątaniny i zaraz po nich traci się sens i adekwatność akulturową, akweduktową, że tak powiesz, powie niedbale, bo w końcu niedosłyszalnie.

Słuch rozmowy, słuch z rozmowy, co przyda się w końcu nie tylko uszom, choć tylko uszom. Chodź więc lub raczej chodźmy? Nie, nie tak dużo, trochę mniej, dużo, znowu dużo, trochę więc, trochę mniej.

Przebrnięcie przez rozważanie ilościowe jest rzeczą wielką i rozumną, szczerzące zęby grymasy jak talerz grysiku.

Nie silić się, co jest warte adnotowania, oddać myśli nurtujące Dawida, agoniującego Dawida (?).

Stamtąd nadchodzi ból. Zagarnia świadomość.

W miłym cieple i wilgoci. Kiedyś troskliwe ręce zajmujące się nim w zgodzie ze sobą i w zgodzie z przewidywaniami.

I czym jest okno, którego tutaj nie ma. Co kiedyś mógłby wymieniać, nadmiernie wyrachowane. Idea solipsyzmu nie jest w końcu zbyt nieprawdopodobna. Tylko rzadko używa się jej w ciągłości znaków.

Nowoczesność bezlampowego oświetlenia powietrza i tego, co powietrze otacza, co jest zanurzone w powietrzu.

Nie tak dawno odurzenie tlenem i zastosowanie się do niechęci mówienia o: deszczu, skapujących, czym są, z kapelusza, czym jest, kroplach, tak jest dobrze. W uśpionej mętności świadomych oczu rozmyte traci odczucie. Jest należna świadomość tego, co widzą oczy. Czy zdąży z półobrotem, zbyt szybka powracające, zbyt często powracające.

Jałowe rozmyślanie. Czepianie się odruchowo niepotrzebnych na nic teraz trwań. Po prostu nie ma, jest bezsensowne pytanie o to, czego nie ma. Odpowiedzią może być wszystko. To, co zostaje, tak jest dodane bez specjalnych oporów z dziwną satysfakcją niewielkiej broszki, która mogła wycisnąć łzy z oczu, i broszurki o chorobach wenerycznych.

Nie czytane powieści, podpowie szepcząc zgryźliwie fałszywym zgryzem mlecznej nocy lub: nie powróci sen. To tam, to tu są kawałki słów, z których przypadkowo można przypomnieć i zakleić smutek. Coś w tym jest, siedzi, siedzą kawałki kości opatulone wielorurkową warstwą ciała. Pomarszczona skóra. Niechęć do mycia się w łóżku. Pojawi się nieśmiała półpróba oporu. Rana nie była od tak dawna.

Tamte leniwe grusze. W tym łagodnym popołudniu: ich smak wytrwale zapamiętany w ustach.

Okazałe próby śmiesznych powrotów. Niepokonany smród. Lecz jest to tylko chwila zniechęcenia, więc zechce bytowania w słodkiej pewności przebudzenia. I umysł pokona ciało na kilkanaście sekund. Chętnie wykorzysta na swój sposób konieczne pokarmy. Ale czas już naprawdę na spanie. Nie wiedzie się tak tym wszystkim, którzy nie mogą spać.

Jest to odpowiedzialność, wytrwała nadwyżka istniejąca jak wszystko inne na ziemi: w powietrzu.

Chwili Dawida, która nie powinna zaszybować w oknie, jak ćma, nie jak ćma, nie jak ćma, niejaka ćma. Byleby nie ten owad i może teraz, dla zmylenia, drogą największego oporu wykonać męczącą, ale niezbędną próbę. Droga czyni, komu służy ta droga.

W kolejce po zachwyty, a powietrze trzymające ciała, czasem nie będące Dawidowym, Dawidem. Wszystko cierpliwe odda przysługę: lepka krew, pękanie skóry, krew w moczu, i wszystko inne.

Chociaż ta dziwna prawda czyni łysą głowę, skurczoną mimiką twarz dawno zapomnianego gestu. Jest zbyt głośno. Coś się musiało stać. Może była przeszłość (cudowna świadomość pamięci). Czasem niepokoi mnie niejasność: Virginia była przecież moją siostrą: dlaczego wobec tego żyła jeszcze sto lat temu. Kto to był Henryk Kataliński, kto to byli kondotierzy: Rotadierzy.

 

nastepny odcinek LC

powrót do poprzedniej czesci Lisci Croatoan    powrót do strony Opowiesci wizjonerskich