kapłan — (gr. hierofant <od hieros — święty, fanein — ukazywać>, łac. sacredos, pontifex, hebr. koen, koain) postać symbolicznie ambiwalentna — z zasady: człowiek powołany, odbierający głos bogów (świętych, przodków), przez nich natchniony (otrzymujący znaki) do głoszenia prawdy, torowania, wskazywania drogi ku ładowi etycznemu, rzeczywistości pozadoczesnej, opieki nad wszystkimi innymi, którzy owego głosu nie odbierają — przewodnik (pasterz) na drodze duchowej (dla tych, którzy ten głos pragną usłyszeć), nie dbający (ponad niezbędne minimum) o swe ziemskie bytowanie (warunki życia), poświęcający się bez reszty współbraciom i powołaniu.

W praktyce (zwł. w religiach o ugruntowanym statusie i wykształconej kaście k.) k. to często zawodowy, cyniczny szalbierz, posługujący się symboliką religijną (inwokacje, pieśni, gesty, stroje) dla zachowania uprzywilejowanej wszechstronnie (prestiż społeczny, status materialny) pozycji międzyświatowego pośrednika (zwł. namaszczonego opiekuna), w transmisji próśb wiernych zanoszonych ku wyższym, zaświatowym instancjom. Znane są postacie egzemplifikujące tak jedno, jak i drugie (częstsze niestety) wcielenie roli kapłańskiej — tak ci, kt. nie szczędzą w oddaniu zdrowia i życia, jak i ci, którzy przewodząc często całym kościołom, pozostają bezwstydnymi graczami o miedzianych czołach.

Jezus w Kazaniu na górze nawołuje do duchowego ubóstwa, porzucenia wszelkich ziemskich i osobistych przywiązań, i powszechnego (prawdziwie soterycznego) kapłaństwa, które zwie królowaniem (mylnie, w duchu kompletnie wypaczającym jego intencje <naiwnie, acz b. szkodliwie pogańskim, alienującym, przedmiototwórczym>, tłumaczonym jako królestwo).