CHARAKTERY PRZECIW MOROWEMU POWIETRZU, drzewo­ryt ludowy, wielkość nat. 15,8x28,8 cm, ze zbiorów Państw. Muzeum Etnograficznego w Krakowie. Na krzyżu Zachariasza umieszczone są główne litery, od których rozpoczynają się magiczne zaklęcia przeciw zarazie (contra pestem). Zaklęcia na litery Z, D, I, A, H, G, F, B, B, F, R, S, I, Z, S, A, B, B, Z podaje broszurka „Tarcza duchowna przeciw morowemu- powietrzu wyjęta z dawnego rytuału kościelnego w Pradze r. 1685 wydanego. Z łacińskiego na język polski przełożona przez p. J. W. T., Bochnia w drukarni Wawrzyńca Pisza w r. 1855”. We wstępie jej znajduje się objaśnienie natury historycznej: „Kiedy roku 1546 w Trydencie największe grasowało zaraźliwe powietrze, ogłosili Ojcowie Koncylium Trydenckiego, że pożyteczną jest rzeczą nosić z nabo­żeństwem litery w kształcie krzyża rozłożone, od Świętego Zacharjasza Biskupa Jerozolimskiego zebrane. I doznali w skutku ci ojcowie, że no­szenie z uszanowaniem tych charakterów jest pożytecznym środkiem przeciw zaraźliwemu powietrzu, gdyż te litery na krzyżu wyryte, ozna­czają gorące i tkliwe, dawne i potwierdzone prośby, dla odwrócenia zaraźliwego powietrza”. „Te znaki zbawienne będące dla ludzi tarczą obrony od zaraźliwego powietrza winny być błogosłowione czyli pobenedyktowane”. Chmielowski, Nowe Ateny, III (s.221): „Czasem przez ma­gię naturalną skutków spodziewają się dziwnych, niejakie pisma, cha­raktery, figury rysując, liczby pisząc wierząc, że tym znakom, pismom ich moc jest z niebieskiej influencji kommunikowana”.

[Rycina i komentarz pochodzą z pracy Tadeusza Seweryna Ikonografia etnograficzna, drukowanej w organie Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego „Lud”, Kraków-Lublin, 1948.]