RUTA. Drzeworyt, wielkość nat. 8,5x6,2 cm (Ruta graveolens v. sylvestris). Crescentyna O pomnożeniu i rozkrzewieniu wszelakich pożytków, Kraków 1571 (s.252): „Naprzód przeciw głównym chorobom iako iest cephalea epilepsio. Przeciw zaćmieniu wzroku dobrze pić wino, w które będzie ruta świeża kładziona. (Dlatego Syreński, Zielnik, 1613, poleca ją przede wszystkim zegarmistrzom i snycerzom.) Przeciw wzdymaniu y trudności stolca uwarzywszy ią w winie okładać zadek, albo zagrzawszy parę wpuszczać w zadek”; (s.254): „Jey wonność odgania węże y wszystkie insze gady iadowite, dobrze ią sadzić przy pczelnych uloch. Pliniusz pisze i Dioskorides, iż łasica, gdy ma z wężem walczyć, pożywa ruty, i też odpędza bazyliszka. Kto by się też sokiem rucianym pomazał, takiego nie ukąsi żaden niedźwiadek*, pająk, sierszń, osa ani pczoła”. Haur, Skład abo Skarbiec, 1693 (s.74): skrapianie kapusty sokiem ruty chroni ją przed gąsienicami, (tamże s.350): a kury zabezpiecza przez tchórzami. Syreński, Zielnik, 1613 (s.529): Dla kobiet jest ruta aphrodisiacum (dla mężczyzn nie) już przez samą woń.

Drzeworyt przedstawia kobietę chłonącą całym ciałem aromat tej czarodziejskiej rośliny.

*scorpio.

[Rycina i komentarz pochodzą z pracy Tadeusza Seweryna Ikonografia etnograficzna, drukowanej w organie Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego „Lud”, Kraków-Lublin, 1948.]