eGNOSIS

Powrót do strony Sztuki o Inspiracji

Ezra Pound

Ezra Pound (1885-1972) wielki amerykański poeta (również krytyk i tłumacz) - jeden z najwybitniejszych pisarzy XX w. Autor kilkudziesięciu tomów dzieł wydanych za życia. Za najbardziej znane uchodzą słynne Cantos (Pieśni) nawiązujące do twórczości włoskiego i prowansalskiego odrodzenia. Stworzył bardzo ciekawe koncepcje - imagizmu (degradacji i ożywiania języka) oraz wortycyzmu (którą można określić jako wykład metfizyki sztuki).
[O poglądach E. Pounda - patrz też na stronie eseju Liście Barbary Robakiewicz]

Dziękujemy p. Leszkowi Engelkingowi, autorowi wielu znakomitych przekładów literatury angielskiej (a także czeskiej, słowackiej, ukraińskiej i rosyjskiej) za zgodę na udostępnienie na naszej stronie jego tłumaczenia wiersza Pounda wraz z objaśnieniami.

De Aegypto

Ezra Pound

 

I, even I, am he who knoweth the roads

Through the sky, and the wind thereof is my body.

 

I have beheld the Lady of Life,

I, even I, who fly with the swallows.

 

Green and gray is her rainment,

Trailing along the wind.

 

I, even I, aim he who knowth the roads

Through the sky, and the wind thereof is my body.

 

Manus animam pinxit,

My pen is in my hand

 

To write the acceptable word...

My mouth to chant the pure singing!

 

Who hath the mouth to receive it,

The song of the Lotus of Kumi?

 

I, even I, am he who knoweth the roads

Through the sky, and the wind thereof is my body.

 

I am flame that riseth in the sun,

I, even I, who fly with the swallows.

 

The moon is upon my forehead,

The winds are under my lips.

 

The moon is a great pearl in the waters of sapphire,

Cool to my fingers the flowing waters.

 

I, even I, am he who knoweth the roads

Through the sky, and the wind thereof is my body.

 

 

Jam jest, jam jest sam, który wiem drogi

Po niebie, a wicher niebny jest moim ciałem.

 

Którym ujrzał Panią Żywota

Jam jest, jam jest, latający z jaskółkami.

 

Szara z zielonym jej szata,

Unoszona wiatrem.

 

Jam jest, jam jest sam, który wiem drogi

Po niebie, a wicher niebny jest moim ciałem.

 

Manus animam pinxit,

Mam pióro w dłoni

 

By stosowne napisać słowo...

Usta mam, by czysty podjąć śpiew!

 

Kto ma usta, iżby ją przyjąć -

Pieśń o Lotosie z Kumi?

 

Jam jest, jam jest sam, który wiem drogi

Po niebie, a wicher niebny jest moim ciałem.

 

Płomieniem wznoszącym się w słońcu

Jam jest, jam jest, latający z jaskółkami.

 

Na czole mam księżyc,

Pod wargami wichry.

 

Księżyc to wielka perła w wodach szafirowych,

Płynące wody chłodzą mi palce.

 

Jam jest, jam jest sam, który wiem drogi

Po niebie, a wicher niebny jest moim ciałem.

 

Przełożył Leszek Engelking

Objaśnienia

 

Leszek Engelking

 

W. 1. ,,Jam jest, jam jest sam, który...”: „I, even I, am he” znajdujemy w Biblii w tzw. Authorized Version, na przykład „I, even I, am he that blotteth out thy transgressions for mine own sake, and will not remember thy sins” (Proroctwo Izajaszowe XLIII, 25). Ten sam werset tak oto ksiądz Wujek przekłada na język polski: „Jam jest, Jam jest sam, który zgładzam nieprawości twoje dla mnie, a grzechów twoich nie wspomnę”. Werset jedenasty tego samego rozdziału Proroctwa Izajaszowelgo brzmi w Authorised Version następująco: „I, even I, am the LORD; and beside me there is no saviour”. Przekład księdza Wujka: „Jam jest, Jam jest Pan, a niemasz oprócz mnie zbawiciela”. Konstrukcję: „I, even I, am he...”, znaleźć można również u brytyjskich poetów przełomu wieków XIX i XX, Algernona Charlesa Swinburne’a (The Choice) i Ernesta Dowsona (Vain Hope).

 

W. 5. „Szara z zielonym jej szata”: W opowiadaniu najwybitniejszego spośród twórców Bractwa Prerarfaelitów (Pre-Raphaelite Brothetrhood), Dantego Gabriela Rossettiego (1828-1882), zatytułowanym Ręka i dusza (The Hand and Soul) młody malarz widzi przed sobą swoją duszę w postaci kobiety. „Kobieta — czytamy — była w jego pokoju, ubrana w szatę szarą z zielonym.”

 

W. 9. Manus animam pinxit (łac.) — „Ręka namalowała duszę”. Odwołanie do wspomnianego wyżej utworu Rossettiego. Narrator opisuje pod koniec opowiadania obraz malarza: „Obraz, o którym mówię, jest nieduży, przedstawia jedynie postać kobiety, ubranej (...) w szatę szarą z zielonym. (...) Dokładniej się mu przyjrzawszy, zauważyłem w rogu płótna następujące słowa: »Manus Animam pinxit«. I datę: 1239”. Istnieje wiersz angielskiego poety z przełomu XIX i XX wieku, Francisa Thompsona, zatytułowany „Manus Animam Pinxit".

 

W. 14. Kumi: nazwa przypuszczalnie wymyślona przez autora. W liście do ukraińskiego tłumacza swoich utworów, Ihora Kosteckiego, Pound pisał: „nazwa może być błędem lub wymysłem” (list z 25 listopada 1958 roku).

 

powrót do strony De Aegypto    powrót do strony Sztuka o Inspiracji