Giorgione (1477-1510) – malarz włoski, który ożywił wenecką szkołę malarstwa. Naprawdę nazywał się prawdopodobnie Giorgio Barbarelli.

 

Szczegóły jego życia i kariery nie są dostatecznie zbadane w braku materiału biograficznego. Wiadomo, że urodził się w Castelfranco i że  studiował pod kierunkiem weneckiego malarza Giovanniego Belliniego. Żadne podpisane i datowane prace Giorgione nie zachowały się. Uczeni przyjmują zgodnie zaledwie niewielką ilość prac jako będące jego autorstwa – m.in.: Ołtarz Castelfranco (1504, Castelfranco Veneto), Trzej Filozofowie (Kunsthistorisches Muzeum, Wiedeń), czy Burza (Accademia, Wenecja). Szereg innych prac przypisuje się mu na podstawie dowodów pośrednich, jakkolwiek wciąż trwają w ich kwestii dyskusje.

 

Obrazy Giorgione w większości przedstawiają postacie ludzkie wkomponowane w krajobraz. W odróżnieniu od wcześniejszych przedstawień podobnych gatunkowo, zwraca uwagę specyficzne i bardzo osobiste użycie światła – oświetlenie jest miękkie i zamglone – raczej ma tworzyć nastrój, niż ostro rysować przedmioty. Artysta z rozmysłem odrzucił wykonywanie szkiców, decydując się na komponowanie bezpośrednio na płótnie. Uważał, że taka metoda zaowocuje większą powietrznością malowanych scen i da bardziej adekwatne kolory.

 

Innowacyjność Giorgione w kwestii tematyki była specjalnie doniosła na dwu obszarach: krajobrazu i aktu kobiecego. Przed Giorgione, sceny krajobrazowe były brane z biblijnych, klasycznych, lub alegorycznych fabuł – gdy  np. Burza opiera się na całkowicie własnym koncepcie – jako rzecz wyobrażona. Giorgione dał impuls do przewrotu przeciw narracyjności w malowaniu pejzażu i utorowało drogę późniejszym mistrzom takim jak francuski malarz Claude Lorrain, czy artysta holenderski Rembrandt van Rijn.

 

Śpiąca Wenus (1510?, Gemäldegalerie, Drezno), przypisywana Giorgione, przedstawiająca leżącą nagą kobietę, jest jednym z pierwszych dzieł nowoczesnego malarstwa, gdzie kobiece ciało jest głównym i jedynym tematem obrazu. Obraz ten rozpoczął nurt przedstawień nagich postaci w krajobrazie jako jeden z wielkich tematów sztuki europejskiej i wiódł bezpośrednio do prac artystów tej miary, co wenecki malarz Tycjan, czy flamandzki mistrz Piotr Paweł Rubens.