|
|
KLUB
GNOSIS powstał
przed bez mała ośmiu laty, niedługo po ukazaniu się pierwszego numeru
naszego pisma. Był to, jak wszyscy doskonale pamiętamy, okres dla
wszystkich trudny, dla Gnosis również.
Wydawnictwo, którego staraniem pismo ukazywało się, podzieliło losy
wielu innych — przestało istnieć. Po okresie intensywnej działalności,
spotkania — z konieczności — uległy zawieszeniu. Reaktywowany po
kilkuletniej przerwie Klub GNOSIS znalazł miejsce w Warszawskim Ośrodku
Kultury przy ulicy Elektoralnej. Tematem
spotkań inaugurującym działalność Klubu były: Stara gnoza oraz Wstęp do
antropozofii. Wykłady i dyskusję poprowadził Jerzy Prokopiuk. Problem
Ekonomicznego racjonalizmu
przedstawił, mieszkający w Szwajcarii absolwent szkół Steinerowskich,
Wolfram Klingler, starając się odpowiedzieć na pytanie: jak doszło do
powszechnego uznania ekonomicznej racjonalności (maksymalizacji zysków)
za jedyny motyw działania; dlaczego neguje się motywy wyższe,
człowieka zaś sprowadza do poziomu intelektu? Odrodzenie
kultury naturalnej. Stare korzenie żywią nowe myślenie
— to zagadnienie, któremu poświęciła swe wystąpienie Tanna
Jakubowicz-Mount, psychoterapeutka, przewodnicząca Polskiego Towarzystwa
Transpersonalnego. Skupiła się na kwestii, jaka kultura wyłania się z
chaosu cywilizacyjnych przemian przełomu wieków — czy będzie naskórkowa,
pozbawiona ducha, głębi i wrażliwości, czy postępująca dehumanizacja
może zostać powstrzymana. Z treścią referatu mogą się Państwo
zaznajomić w tym numerze Gnosis. Wprowadzenie
do antropozofii —
Tomasz Mazurkiewicz, tłumacz i wydawca, wyjaśniał podstawowe pojęcia
antropozofii, odwołując się do doświadczeń dostępnych każdemu człowiekowi. Krzysztof
Dorosz, eseista i dziennikarz, autor Masek
Prometeusza, podjął temat przeciwstawienia gnozy i wiary, oraz
postawił pytanie, czy gnoza jest rzeczywiście potrzebna do pełnego
rozwoju człowieka, opatrując swój wykład pytaniem Gnoza
— ale po co? Ten ciekawy referat opublikujemy w jednym z najbliższych
numerów pisma. Wiosenno-letni
cykl spotkań Koła GNOSIS zainaugurowała promocja książki Jerzego
Prokopiuka Labirynty herezji. W
maju, spośród uczestników spotkań Klubu GNOSIS wyłonił się krąg osób
specjalnie zainteresowanych problematyką ezoteryki polskiej. Ten cykl
tematyczny otworzył Michał Otorowski referatem Wprowadzenie
do »Rękopisu znalezionego w Saragossie«. Inne
tematy spotkań majowych to Epistemologia
Rudolfa Steinera, w którą wprowadzał Jerzy Prokopiuk, a Maria
Grosicka-Jeżowska, architekt, przedstawiła swoje odkrycia i przemyślenia
dotyczące Kosmicznego znaczeniu
liczby Pi, jako matematycznej zasady budowy struktury układu Wszechświatów.
Próby odtworzenia zasady konstrukcji, przypisywanej (wedle wielu przekazów)
samemu Hermesowi Trismegistosowi. W
czerwcu specjalnym gościem Klubu będzie prof. dr Stanisław Pieróg, a
podjętym przezeń tematem — Filozofia
narodowa. Sławomir
Gołaszewski, religioznawca i metafizyk, przedstawi Etnozoficzną wizję gnozy, zaś Jerzy Prokopiuk wygłosi drugi wykład
o epistemologii Rudolfa Steinera, zamykąjąc w ten sposób przedwakacyjny
cykl spotkań Klubu GNOSIS. Zainteresowanych
problemami poruszanymi przez wykładowców zapraszamy na spotkania Klubu
GNOSIS do Warszawskiego Ośrodka Kultury, ul. Elektoralna 12, tel. 620 48
36. Najciekawsze
referaty wygłoszone na forum Koła
GNOSIS wraz z — niejednokrotnie bardzo interesującymi — wypowiedziami
w dyskusji po ich wygłszeniu, będziemy publikować w naszym piśmie. Z
dużą satysfakcją odnotowujemy fakt ukazania się nakładem wydawnictwa
Muza książki Jerzego Prokopiuka — Labirynty
herezji. Książka
nie przeciwstawia się jakiejkolwiek „ortodoksji”, lecz prezentuje
pozytywny program „heretycki”: myśli i sposobów życia
alternatywnych wobec dominującego w Europie i Ameryce judeochrześcijaństwa.
Na ten program składają się: część prowadząca nas Ścieżkami
gnozy — poznawczego podejścia do Bóstwa, część przedstawiająca
Antropozofię, czyli wiedzę duchową — współczesną gnosis
aeterna, oraz część Paradygmat
wyobraźni — która proponuje transformację tradycyjnego modelu
nauki. W tej triadzie znajdziemy przeszłość, teraźniejszość i przyszłość
herezji pojętej jako prawo człowieka do wyboru własnej drogi światopoglądowej. www,
poczta elektryczna Od
przełomu listopada i grudnia b.r. można będzie zajrzeć na stronę
www.gnosis.art.pl i napisać do nas na adres gnosis@gnosis.art.pl Konferencja
w Supraślu W
dniach 7-9 maja odbyła się w Supraślu koło Białegostoku konferencja
naukowa pod tytułem Gnoza i
neognoza. Spotkali się na niej przedstawiciele kilku polskich środowisk
naukowych (Białystok, Gdańsk, Kraków, Poznań, Warszawa i Zielona Góra),
a także gość z Bratysławy. Przedstawiono blisko 30 referatów dotyczących
gnozy i jej historycznych oraz współczesnych postaci, omawiano także
związane z nią zagadnienia światopoglądowe, religijne, filozoficzne,
naukowe i literackie. Organizatorem Konferencji było Koło Naukowe
Religioznawców Uniwersytetu Białostockiego Pierwszy
dzień spotkania został poświęcony gnozie historycznej: gnostycyzmowi
starożytnemu oraz ruchom religijnym bogomiłów i katarów. Ponadto ks.
Roman Szmurło wygłosił referat o polemice antygnostyckiej jednego z
egipskich twórców ruchu monastycznego, a Jacek Sieradzan dokonał porównania
głównych idei gnostycyzmu i buddyzmu. Obecności
gnozy we współczesnej filozofii, nauce, literaturze i kulturze
popularnej poszukiwali prelegenci kolejnego dnia spotkania. Artur Jocz
przedstawił antropozofię Rudolfa Steinera w perspektywie starożytnego
gnostycyzmu, a Jacek Sieradzan zestawił przykłady zachowań
niekonwencjonalych mistyków i ludzi dążących do wewnętrznego
doskonalenia się w różnych tradycjach religijnych: chrześcijaństwa w
jej odmianie wschodniej i zachodniej, hinduizmu i buddyzmu. Jerzy
Prokopiuk mówił o trzech drogach gnozy: drodze eskapistycznej starożytnego
gnostycyzmu, drodze przemiany świata gnozy nowożytnej i współczesnej,
a zamiast omawiania trzeciej - wygłosił zachętę do podróżowania po
światach alternatywnych. Kolejni uczestnicy próbowali za pomocą
gnostycznego klucza dokonać interpretacji obrazów współczesnego kina,
utworów muzyki rozrywkowej oraz twórczości Aleksandra Wata i Czesława
Miłosza. Trzeba też wspomnieć o Tomaszu Słomińskim, który interesująco
przedstawił gnostyckie wątki w twórczości i życiu znanego pisarza science-fiction
Philipa Kindreda Dicka. Ostatni
dzień konferencji był poświecony w całości próbom gnostycznego
odczytania niektórych dzieł polskiej literatury pięknej: liryce
Sebastiana Grabowieckiego, Józefa B. Dziekońskiego, oraz Tadeusza Micińskiego;
należy dodać, że zwłaszcza twórczość Juliusza Słowackiego okazała
się wdzięcznym obiektem tego poznawczego eksperymentu. Redakcja
naszego pisma zaproponowała wydanie najciekawszych materiałów na łamach
naszego pisma, co zostało przyjęte z dużym zaintersowaniem referentów
i organizatorów. Spotkanie
było przygotowane znakomicie, a na jego dobrą atmosferę mieli duży wpływ
organizatorzy: Koło Naukowe Religioznawców przy Uniwersytecie w Białymstoku,
godnie reprezentowane przez p. Magdalenę Roszkowska i p. Krzysztofa
Matysa. Mariusz
Dobkowski Harmonogram
konferencji wyglądał następująco: Piątek,
7 maja 1999 1.
Krzysztof Mech (Kraków) — Wiara i
gnoza w doświadczeniu religijnym. 1.
Krzysztof Matys (Białystok) — Elitaryzm
gnostycki. Refleksja na temat gnostycyzmu antycznego. 2.
Izabela Trzcińaka (Kraków) — Bóg
Najwyższy w gnostycyzmie, religiach antycznych i chrześcijaństwie. 3.
Roman Szmurło (Warszawa) — Polemika
antygnostycka w pismach Szenutego z Atripe. 4.
Jacek Sieradzam (Kraków) — Gnostycyzm
a buddyzm. Próba porównania niektórych kluczowych koncepcji. 5.
Pavol Haviernik (Bratysława) — O
moźnych uzt'ahoch miedzi gnozou a bogomilstwom. 6.
Maciej Czeremski (Kraków) — Zagłada
Katarów. 7.
Mariusz Dobkowaki (Warszawa) — Katarzy
— chrześcijanie, czy manichejczycy. Sobota,
8 maja 1999 8.
Artur Jocz (Poznań) — Antropozofia
Rudolfa Steinera (1861-1925), czyli próba stworzenia podstaw neognozy. 9.
Marzena Sęczkowska (Kraków) — Analiza
filozofii gnostyckiej pod kątem kategorii egzystencjalnej. 10.
Jacek Sieradzan (Kraków) — Gnoza
a obłęd. Niekonwencjonalne zachowania mistyków w kontekście doświadczonego,
gnostycznego wglądu. 11.
Grzegorz Kuta (Kraków) — Koncepcja
»Złego Demiurga« w myśli Emila Ciorana. 12.
Damian Janus (Kraków) — Wiedza a
gnoza — psychologia ,,naukowa” a ,,psychoanaliza”. 13.
Grzegorz Kubański (Kraków) — Nowa
fizyka jako nowa gnoza. 14.
Jerzy Prokopiuk (Warszawa) — Trzy
drogi gnozy. 15.
Krystyna Demkowicz (Gdańsk) — Wątki
gnostyckie w kinie lat 90-tych. 16.
Marek Olesiawicz (Białystok) — New
Age — inspiracja dla muzyki i co jeszcze? 17.
Sławomir Gołaszewski (Warszawa) — Gnoza
w kulturze popularnej i masowej przełomu wieków. 18.
Anna Czuczwaga (Grodno) — Procesy
samopoznanja i bogapoznanja w kultaralogii żurnała »Mir Iskusstwa«. 19.
Tomasz Słomiński (Gdańsk) — Czarne,
żelazne więzienie: gnoza Philipa K. Dicka. 20.
Ewa Baniecka (Gdańsk) — Gnostyczne
wątki i inspiracje w poezji Aleksandra Wata. 21.
Zbigniew Kaźmierczyk (Gdańsk) — »Wcielenie«
Czesława Miłosza jako zapis antyświatowego dualizmu. Niedziela,
9 maja 1999 22.
Wojciech Wądołowski (Białystok) — Heterodoksyjne
wyobrażenie Zbawiciela w »Dialogach filozoficznych« Słowackiego. 23.
Dorota Kulczycka (Zielona Góra) — Ujęcia
gnostyckie wybranych motywów ornitologicznych u Słowackiego mistycznego. 24.
Marcin Puszkarewicz (Białystok) — Gnoza
w systemie genezyjskim. Soteriologia gnostyczna w systemie genezyjskim »Genezis
z Ducha« Słowackiego. 25.
Kazimierz Świetlikowski (Gdańsk) — Elementy
gnostyckie w liryce Sebastiana Grabowieckiego. 26.
Krzysztof Korotkich (Białystok) — Motywy
gnostyckie w twórczości J. B. Dziekońskiego. 27.
Tomasz Staniszewski (Gdańsk) — Gnostycka
wizja Lucyfera w poemacie Micińskiego »Niedokonany«. |